بررسی جرایم زنان و راه های پیشگیری از آن

بررسی جرایم زنان و راه های پیشگیری از آن

بیان مساله
آمارهای جرايم زنان در کشورها مبین آن است که بسیاری از جرايمی که زنان در آن مباشرت یا مشارکت داشته اند، به نقش جنسیتی آنان ارتباط دارد. به عنوان نمونه، می توان به جرایم علیه کودک، نوزادکشی، سقط جنین غیرقانونی و روسپیگری اشاره کرد. علاوه بر خاص بودن اغلب جرایم ارتکابی از سوی زنان، تمایل آنان به معاونت در ارتکاب برخی جرایم، از جمله جرایم علیه اشخاص، اخلاق و عفت عمومی نیز قابل تأمل است. موضوع دیگر آن که، زنان به علل گوناگون، معمولاً جرایمی را مرتکب می شوند که به توانایی جسمانی کمتری نیازمند است و از این رو بزهکاریشان معمولاً کمتر خشونت بار و اغلب با خدعه و نیرنگ توأم است. در دهه هفتاد شواهدي از افزايش مشاركت زنان در رفتار جنايي به منصه ظهور رسيد . پژوهشگران ، رشد فزاينده جرائم زنان را به آزادي آنها اشتغال خارج از خانه ، تضعيف كنترلهاي اجتماعي و مشاركت فزاينده آنها در بازار كار نسبت داده اند. آنها معتقدند كه آزادي زنان در توسعه توانمندي هايشان به منظور تحقق اهدافشان در زندگي ، آنها را بطور همزمان در معرض ناكامي ها و فشار زندگي نيز قرار مي دهد كه در گذشته چنين مشكلاتي را عمدتاَ تجربه مي كردند . چنين تحولاتي زنان را در معرض فرصتهايي براي ارتكاب جرايم ، به ويژه جرايم مالي قرار مي دهد . علي رغم كاركردهاي مثبت و مناسبي كه آزادي زنان به ارمغان آورده است ،‌ارتباط بين آزادي زنان و افزايش ميزان جرايم در ميان آنها به ويژه جوامع صنعتي آشكار است با اين حال ،‌ اگر چه سهم زنان در ارتكاب جرايم افزايش يافته ولي هنوز نرخ جرايم زنان كمتر از 15% نرخ كل جرايم است در اين ميان جامعه شناسان بر انتظارات تقسيم شده اي تأكيد دارند كه به صورت تمايزي براي مردان و زنان كاربرد دارد . مرد سالاري و تبعيض عليه زنان موجب گرديد كه در برابر تخلفات مشابه مردان و زنان ،‌ براي زنان مجازاتهاي سنگيني در نظر گيرند و تبعات منفي زندان براي زنان بيشتر از مردان بوده و زندان آسيبهاي جدي رواني و اجتماعي بر زنان وارد مي كند . بنابراين بررسي تحليلي علمي وضعيت زندان زنان و بازنگري در مجازات زنان براي زنان متخلف ضروري به نظر مي رسد . نقش ها و كاركردهاي زندان زنان بيانگر آن است كه عليرغم اينكه يك نظام كنترل رسمي مبتني بر قوانين جنايي و مجازات زندان براي حفظ نظم اجتماعي ضروري است ، ولي اصلاح و بازپروري از اهميت ويژه اي برخوردار است . اين پژوهش جرايم زنان را بطور كلي مورد بررسي قرار داده و زندان زنان و نقش آن در جامعه پذيري زنان مختلف و كاركردهاي منفي مجازات زندان و ضرورت به كارگيري روشهاي جايگزين زندان با هدف اصلاح و بازپروري را مورد بررسي قرار داده است. بر اساس این گزارشی نخستین ویژگی که درخصوص بزهکاری زنان وجود دارد کم بودن حضور زنان در فعالیت های مجرمانه است. آمار جنایی بسیار از کشورهای دنیا نشانگر این هستند که میزان ارتکاب جرم از سوی زنان کمتر از مردان است . مثلا بر اساس آمار جنایی رسمی کشور فرانسه، تنها یک هشتم یا یک دهم مجموع جرایم ارتکابی در این کشور مربوط به زنان می شود. اما ویژگی دوم بزهکاری زنان مربوط به ماهیت جرایم ارتکابی آنهاست. تحقیقات نشان می دهند که زنان در برخی از جرایم حضور بیشتری و فعال تری دارند. یکی از این جرایم ،جرم هایی است که قربانی آنها طفل یا نوزاد است. جرم هایی مثل سقط جنین ، نوزاد کشی و نیز کودک آزاری، از جمله جرایمی هستند که مرتکبین اصلی آنها را زنان تشکیل می دهند. اما دسته دیگر جرایم که زنان در آنها حضور فعال دارند جرایم جنسی هستند. حضور پررنگ زنان در این جرایم به این دلیل است که یک طرف جرم، لزوما باید یک زن باشد جرایمی مثل زنا، برقراری رابطه نامشروع و نیز روسپیگری از این قبیل اند این در حالیست که دسته دیگر جرم هایی است که علیه اموال مردم رخ می دهند و زنان بیشتر از مردان آنها را مرتکب می شوند وعمدتا از طریق مسموم کردن اتفاق می افتند و نه از طریق توسل به خشونت و خونریزی. اما تحقیقات نشان می دهند که در برخی از جرایم مثل قاچاق مواد مخدر و نیز قاچاق کالا، زنان به عنوان رابطه و باربر مورد استفاده قرار می گیرند. این امر بدین جهت است که از یکسو ماموران پلیس نسبت به زنان به یک دید ترحم آمیز نگاه می کنند واین امر سبب می شود که کمتر به زنان مظنون بشوند.در این میان نکته قابل توجه آنست که تنها تعداد اندکی از زنان حبس کشیده بعد از آزادی از زندان مجددا مرتکب جرم می شوند این در حالی است که مردان اینگونه نیستند و در موارد متعدد حتی بعد از تحمل مجازات باز هم به سراغ ارتکاب جرم می روند در اين نوشتار با بيان نظري ههاي مرتبط با جرايم زنان، آمار جرايم ارتكابي از سوي زنان در ايران بررسي شده و سپس سير تحول اين جرايم با توجه به نظريه هاي مذكور بررسي و در پايان نيز نتيجه و برخي راهكارها ارائه مي شود.
سوابق تحقیق
در ارتباط با موضوعات مشابه رساله چندین مقاله و فارسی و مقاله وکتاب عربی وجود دارد، که هر کدام به جهاتی به موضوع مورد نظر اشاره کرده اند. به این صورت که در مقالات فارسی با موضوع بررسی جرایم زنان و راه های پیشگیری از آن , بیشتر به بیان کلیات مذکور در این رابطه پرداخته شده و منابع عربی نیز موضوع را به نحو جامع بررسی ننموده و از دید گاه ما فضای بحث و بررسی بیشتری وجود دارد.
به لحاظ تاريخي نرخ هاي جرايم مردان به استثناي برخي جرايم به مراتب بالاتر از زنان بوده است . در سال 1997 ،‌ 78درصد كل جرايم ثبت شده در ايالت متحده آمريكا توسط مردان انجام شده است كه 5/74 درصد آنها جرايم شديد بوده است .
از جمله جرايمي كه در آمريكا به تفكيك جنس بيان شد ،‌ سرقت مي باشد كه در اين مورد 90 درصد از سارقين توقيف شده در سال 1997 مردان بوده اند . پيمايشهاي بين المللي نشان مي دهد كه به ازاء هر زن مجرم 154 مرد مجرم وجود دارد . يافته هاي يك پژوهش در استراليا نشان مي دهد كه نرخ هاي عمومي بزهكاري مردان نيز بيشتر از زنان بوده است ، به گونه اي كه 93 درصد رفتار بزهكارانه توسط مردان جوان و 17 درصد بوسيله زنان جوان انجام شده است .
در دهه هفتاد شواهدي از افزايش مشاركت زنان در رفتار جنايي به منصه ظهور رسيد . پژوهشگران ، رشد فزاينده جرائم زنان را به آزادي آنها اشتغال خارج از خانه ، تضعيف كنترلهاي اجتماعي و مشاركت فزاينده آنها در بازار كار نسبت داده .
آنها معتقدند كه آزادي زنان در توسعه توانمندي هايشان به منظور تحقق اهدافشان در زندگي ، آنها را بطور همزمان در معرض ناكامي ها و فشار زندگي نيز قرار مي دهد كه در گذشته چنين مشكلاتي را عمدتاَ تجربه مي كردند . چنين تحولاتي زنان را در معرض فرصتهايي براي ارتكاب جرايم ، به ويژه جرايم مالي قرار مي دهد .
علي رغم كاركردهاي مثبت و مناسبي كه آزادي زنان به ارمغان آورده است ،‌ارتباط بين آزادي زنان و افزايش ميزان جرايم در ميان آنها به ويژه جوامع صنعتي آشكار است با اين حال ،‌ اگر چه سهم زنان در ارتكاب جرايم افزايش يافته ولي هنوز نرخ جرايم زنان كمتر از 15% نرخ كل جرايم است .
در اين ميان جامعه شناسان بر انتظارات تقسيم شده اي تأكيد دارند كه به صورت تمايزي براي مردان و زنان كاربرد دارد . مرد سالاري و تبعيض عليه زنان موجب گرديد كه در برابر تخلفات مشابه مردان و زنان ،‌ براي زنان مجازاتهاي سنگيني در نظر گيرند و تبعات منفي زندان براي زنان بيشتر از مردان بوده و زندان آسيبهاي جدي رواني و اجتماعي بر زنان وارد مي كند . بنابراين بررسي تحليلي علمي وضعيت زندان زنان و بازنگري در مجازات زنان براي زنان متخلف ضروري به نظر مي رسد .
افزايش زندانيان زن در زندانهاي موقت و زندانهاي دائم مشكلات فراواني را بوجود آورده است. يكي از اين مشكلات مربوط به آن گروه از زندانيان است كه بچه هاي نوزاد داشته و يا حامله هستند و مجبورند نوزادان خود را تا مدتي در زندان تحت مراقبت خودشان نگاه دارند و در اين مورد بچه‌هاي زنان محبوس نيز به همراه مادرانشان قرباني جرايم و شرايط اجتماعي هستند . چنين فرزنداني از يك زندگي با ثبات خانوادگي محروم بوده و ممكن است در آينده از الگوههاي رفتاري مادرانشان تبعيت كنند.
با اين حال در مقايسه با تفاوت مردان و زنان در ارتكاب بزهكاري ملايم نظير دزدي به مراتب كمتر از مردان بوده است .
سوالات تحقیق
1-آیا مشکلات اقتصادی در بروز جرایم میان زنان موثر است؟
2-آیا مجازات زندان در پیشگیری از جرایم زنان موثر است؟
3-آیا قانون گذاری در این حیطه به نحو مطلوب صورت گرفته است؟
فرضیات تحقیق