به روز ترین مرجع فایل های فروشگاهی

امروز شنبه 01 مهر 1402
1 نفر آنلاين
جستجو
موضوعات
    علوم انسانی
    فنی و مهندسی
    نمونه سوالات
    علوم پایه
    پزشکی
    کسب و کار
    فیزیک
    سرگرمی
    آشپزی
    غیره
    تاریخ و باستان شناسی
    کامپیوتر
عضویت / ورود

    عضو شويد


    فراموشی رمز عبور؟

    عضویت سریع

    نام کاربری :
    رمز عبور :
    تکرار رمز :
    موبایل :
    ایمیل :
    نام اصلی :
    کد امنیتی :
     
    کد امنیتی
     
    بارگزاری مجدد
آرشیو
آمار و اطلاعات
    بازديد امروز : 51
    ورودي امروز گوگل : 0
    افراد آنلاین : 1
    تعداد اعضا : 2
    اي پي : 44.197.111.121
    مرورگر :
    سيستم عامل :
    امروز : شنبه 01 مهر 1402
کدهای اختصاصی

تبلیغات

ارث زن در فقه مذاهب اسلامی

ارث زن در فقه مذاهب اسلامی
ارث زن در فقه مذاهب اسلامی

ارث زن در فقه مذاهب اسلامی

ارث زن در فقه مذاهب اسلامی

توضیح عنوان
«زن» در زبان فارسی هم به معنی جنس مؤنث انسان (یعنی «انسان ماده، در مقابل مرد») و هم به معنی جفت مرد ـ معادل زوجه در زبان عربی ـ به کار می رود.
ولی همچنانکه مرد تنها با عنوان «زوج» نیست که ارث دریافت می کند بلکه با عناوین متعددی دانند پدر، جد، برادر و... نیز متعلق موضوع ارث قرار می گیرد؛ ارث بردن زن نیز محدود به عنوان زوجه نمی گردد و با عناوین دیگری همچون مادر، خواهر و... هم ارث می برد. تفاوت مذاهب در میراث زن با عناوین غیر از زوجه به مراتب بیشتر از تفاوت آراء آنان در مورد ارث زوجه می باشد.
اگر چه عنوان این نوشتار ممکن است در ابتدا ذهن را متوجه ارث زوجه نماید ولی آنچه از این عنوان اراده شده همان معنی اول آن ـ یعنی جنس مؤنث انسان ـ می باشد تا بتواند همه عنوان هایی را که «زن» با آن عناوین ارث می برد را در بر بگیرد.
خاستگاه انتخاب موضوع
در برخی مطالعات متوجه تفاوت عمده طبقات ارث در مذاهب اسلامی شدم به گونه ای که این تفاوت ها را برخاسته از تفاوت نگاه آنان به زن در برخی عناوین (مانند ولد در ارث فرزندان) یافتم. این امر مرا وادار به تحقیقات بیشتر در این زمینه نمود و بر آن شدم تا با مقایسه بین مذاهب گزارشی از تفاوت های اساسی آنها در ارث زن را جمع آوری و ارائه نمایم تا بدین وسیله، تفاوت آراء و همچنین خاستگاه این اختلاف ها بهتر روشن شود. در نهایت پایان نامه ای با این عنوان مطرح و مورد تصویب قرار گرفت.
سوال اساسی
با توجه به این که چنین اختلاف وسیع و گسترده مربوط به جنسیت خود وارثان نمی باشد و شامل تمام نوه های دختری می شود، ‌نگاه اصلی به جنسیت شخص رابط و واسطه در انتقال میراث به وارثان متمرکز می شود.
سؤال اساسی این گونه مطرح می شود که «زن» به عنوان «جنس مؤنث» ـ‌ که با عناوین متعدد وارث قرار می گیرد ـ،‌ در مذاهب اسلامی به چه شیوه ای ارث می برد؟
به دنبال آن سؤالات فرعی و جانبی دیگری نیز می تواند مورد توجه قرار بگیرد:
ـ زن چه تأثیری در تفاوت های ارثی دیگران به جا می گذارد؟
ـ تفاوت میراث زن و مرد چگونه است؟ آیا باید همیشه ارث مرد بیشتر از ارث زن باشد؟
ـ آیا ارث زن در تمامی عناوین وراثتی مربوط به خود اختلاف برانگیز می باشد؟
هدف
این نوشتار به دنبال آن است تا با بررسی آراء مذاهب اسلامی و مقایسه آنان با همدیگر فقط گزارشی از تفاوت های ارث زن با عناوین مختلف آن را در مذاهب ارائه دهد.
ولی در سایه آن می توان به اهدافی دیگر دست یافت که به نوبت خود کمتر از اهداف اولی آن نمی باشد.
1. ریشه یابی و خاستگاه اختلاف مذاهب در ارث زن در بسیاری از مسائل به نوع نگاه آنان به فرزند و زن (جنس مؤنث) بر می گردد. این امر در بسیاری از موارد در قالب مثال های ارائه شده واضح می گردد.
2. در پر تو این مسائل روشن می شود آنچه بیش از همه در مسائل اقتصادی برای دفاع از حقوق زنان مطرح می گردد بیشتر به یک جنبه آن توجه شده است و دفاع های صورت گرفته آنان نیز ناقص می باشد.
3. می توان چنین بدست آورد که دفاع نهایی و کامل از زن و حقوق آن در سایه توجه تام به همه عناوین و جوانب دیگر مربوط به زن میسر می گردد نه توجه به زوجه یا دختر بودن.
پیشینه:
در مسأله ارث، زن با عناوین متعددی مورد بحث واقع می‌شود و در هر عنوان نیز سهم ویژه‌ای را به خود اختصاص می‌دهد. برخی از این عناوین مثل «مادر»، «زوجه»، «دختر» و «خواهر» هر چند در مقدار ارث او اختلاف وجود دارد اما در همه مذاهب به عنوان وارث مسلم و یقینی از آن یاد می‌شود ولی برخی از این عناوین مثل «عمه»، «خاله» و یا «نوه‌های دختری»، مورد اتفاق همة مذاهب نمی‌باشد.
در تحقیقات مختلف حوزوی و دانشگاهی ای که جداگانه در این زمینه نگاشته شده نیز همة عناوین مربوط به زن را مورد بحث قرار نداده‌اند؛ بلکه بسیاری از آنها یک مسأله مهم و اختلافی از یک عنوان خاص [مثل ارث زوجه از عقار] را مورد بحث قرار داده‌اند. نگاهی به لیست کتابها و پایان نامه ها گویای این مطلب می باشد که به برخی از آن ها اشاره می گردد:
بررسي ميراث زوجه در حقوق اسلام و ايران، دکتر حسين مهرپور؛
بررسي ارث زوجه از عقار در فقه اماميه و حقوق مدني، رمضاني‌نژاد، محمدرضا، دانشگاه امام صادق (ع)؛
بررسي ارث زن در فقه اماميه و حقوق موضوعه؛ منظري مجيد، سكينه، دانشگاه پيام نور، قم؛
بررسي تطبيقي ميراث زوجه از اموال غيرمنقول در حقوق ايران، مصر و سوريه؛ كوچك پور، محمد، دانشگاه شيراز ؛
بررسي فقهي و حقوقي ميراث زوجه؛ عليرضا بهشتي، دانشگاه تربيت معلم؛
إبانة المختار في إرث الزوجة من ثمن العقار بعد الأخذ بالخيار؛ شيخ الشريعة اصفهانى (فتح الله بن محمد جواد نمازى‌)؛
نخبة الأفكار في حرمان الزوجة من الأراضي و العقار؛ نجفى بروجردى، محمد تقى؛
نخبة الانظار في حرمان الزوجة من الأراضي و العقار، فاضل، محمد جواد؛
ميراث الزوجة، گلپايگانى، لطف الله صافى؛
ارث زن از دارایی شوهر؛ زین العابدین زاخری؛
تحقیق در ارث زن از دارایی شوهر؛ آية الله قاضی طباطبایی؛
حقوق زن در اسلام و اروپا؛ حسن صدر؛
نظام حقوق زن در اسلام؛ استاد شهید مرتضی مطهری؛
ارث الزوجه من الرباع والاراضی؛ سید محسن خرّازی.
همان گونه که از عناوین این دسته از کتاب ها برمی آید، ‌تمامی آن ها از ارث زن با عنوان «زوجه» بحث می کند. عناوین دیگری هم که در باره ارث نوشته شده است عناوین عام می باشد که اختصاص به عناوین مربوط به زن نمی باشد مانند:
بررسي فقهي آيات ارث از ديدگاه اماميه و اهل سنت؛ علي محمدي، دانشگاه قم؛
تحقيق و بررسي در مسائل ارث از ديدگاه مذاهب پنجگانه (جعفري، حنفي، حنبلي، شافعي، مالكي)؛ حسن علوي، دانشگاه آزاد اسلامي؛
رسالة فی المیراث؛ شهید ثانی؛
صیانة الابانة؛ شيخ الشريعة اصفهانى (فتح الله بن محمد جواد نمازى‌).
بنا بر این آنچه درباره زن با عنوانی عام که سایر عناوین مربوط به زن را نیز شامل شود کمتر به چشم می‌خورد. تنها در برخی مقالات اشاره‌هایی به تفاوت سهم ارث زن با تفاوت عناوین صادق بر او شده است. بحث جامع‌تر در این باره را در کتاب «شرح السراجیه» می‌توان مشاهده کرد که تحت عنوان «فصول النساء» مورد بررسی قرار می دهد. البته آن هم چون بر مبنای یک مذهب فقهی [حنفی] می باشد، عناوین خارج از مذهب خود را مطرح نکرده ولی هفت عنوان مهم و مطرح را مورد بحث خود قرار داده است که عبارتند از: زوجه و زوجات، بنات الصلب، بنات الابن، اخوات ابوینی، اخوات ابی، احوال‌الام، جده و جدات. در آثار معاصرین نیز پایان نامه ای با عنوان «احکام میراث المرأه فی الفقه الاسلامی» سال 1419 در دانشگاه «النجاح الوطنیه» نابلس و با انگیزه دفاع از اسلام درباره حقوق زن دفاع شده است که در فصل سوم آن به تفصیل «حالت هایی که زن ارث می برد» را بازگو می کند. این کتاب هم چون با مبانی اهل سنت نگاشته شده است عناوین مادر، جده صحیحه، دختر، دختر پسر، خواهر و زوجه را ذکر می کند که در ارث بردن آنها اجماع وجود دارد. وی سپس از ارث ذوی الارحام بحث می کند که اختصاص به ارث زن ندارد و مشترک بین زن و مرد می شود بلکه عمدتاً مربوط به مردها می باشد.
همان گونه که مشاهده شود عناوینی از قبیل نوه‌های دختری، عمه‌ها و خاله‌ها و عناوین دیگر را متذکر نمی شوند. مجموع عناوین مطرح شده برای زن در بحث ارث عبارتند از:
1- مادر 2- دختر 3- نوه 4- جده 5- خواهر 6- خواهرزاده 7- برادرزاده 8- عمه 9- دختر عمه 10- خاله 11- دخترخاله 12- دختر عمو 13- دختر دایی 14- زوجه 15- مولاة 16- فرزندان مولی 17- کنیز (أمة) 18- ضامن جریرة 19- موصی له جمیع مال
* البته گروههای عمه، خاله، دائی و عموهای پدر و مادری گروههای جداگانه‌ای در نظر گرفته نشده‌اند و گرنه عناوین بیشتر از این می‌شود. برخی از عناوین (مثل ضامن جریرة، فرزندان مولی، موصی له جمیع مال) نیز بین زن و مرد مشترک است.
* برخی عناوین نیز خود زیر مجموعه عناوین دیگر قرار می‌گیرند. مثلاً نوه‌ها را می‌توان ذیل عنوان فرزند قرار داد اما به خاطر تفاوت‌های مطرح در عنوان و تفاوت در ارث بردن، جداگانه ذکر می گردد.
* برخی عناوین خودشان زیر مجموعه‌های متعددی دارند مثل خواهران متفرقه (ابوینی، ابی، مادری). قالب بندی نهایی، به این صورت مورد بحث واقع خواهند شد.
مادر؛
دختر و نوه‌ها؛
جده‌ها؛
خواهر و اولاد الاخوه (برادرزاده‌ها و خواهر‌زاده‌ها)؛
عمومه وخؤوله (عمو، عمه، دایی، خاله و فرزندان آنها)؛
همسر (زوجه).
هر یک از این عناوین و گروه‌ها بر اساس نحوه تعلق ارث به آنها حالت‌ها و زیر مجموعه‌های گوناگونی دارند. گاه فقط تنها وارث واقع می‌شوند؛ گاهی با افرادی دیگر که میزان ارث آنها را تغییر می‌دهند، همراه می‌شوند؛ گاهی نیز نوع رابطه آنها با میت باعث تغییر مقدار ارث آنان می‌شود. مثلاً خواهران ممکن است خواهران ابوینی، خواهران پدری یا خواهران مادری یا مجموعه‌ای از آنها باشند. همچنین ممکن است تنها وارث باشند یا اینکه وارثانی دیگر نیز با آنان همراه شوند.
شیوه پژوهش:
این نوشتار، مجموعه ای توصیفی، استنادی و مقارنه ای در بررسی ارث زن می باشد و سعی شده است یکی از مهمترین منابع فقهی هر یک از مذاهب، محور اصلی قرار داده شود. این منابع عبارتند از:
در فقه امامیه: «شرایع‌الاسلام فی مسائل الحلال والحرام»؛ محقق حلی جعفر بن حسن الهذلی [ت 676 هـ.]. این کتاب به خاطر کثرت فروع، مورد توجهی ویژه‌ قرار گرفته، حاشیه‌ها و شرح‌های فراوان بر آن نوشته شده و محور اصلی بحث‌های فقهی بسیاری از مراجع قرار داشته و دارد؛ به چند زبان ترجمه شده و نزدیک 90 شرح بر آن نوشته شده است. «جواهرالکلام» نیز شرح همین کتاب می‌باشد.
در فقه حنفی: «المبسوط»؛ سرخسی [محمد بن احمد سرخسی] که یکی از بزرگترین کتاب‌های مورد اعتماد مذهب حنفی می‌باشد. مجموعه کتاب های محمد بن حسن شیبانی (ظاهر الروایه) را که گفته شده «و هو العمدة فی نقل نص المذهب» را حاکم شهید (محمد بن محمد مروزی(334هـ.)) در کتابی به نام کافی جمع کرده و شمس الائمه سرخسی «المبسوط» را در شرح کتاب کافی نوشته و در بردارنده تمام مسائلی است که ابوحنیفه، محمد، ابویوسف، زفر، حسن بصری و اعلام مذهب حنفی بیان داشته اند.
در فقه مالکی: «المدونه الکبری» و «الموطأ». «گفته اند مالک 40 سال از عمر خود را صرف تدوین الموطا نموده که فقه و حدیث در آن جمع است». «عبدالرحمن بن قاسم ـ که از مهم ترین شاگردان مالک می باشد ـ از مصر به مدینه آمده و پس از 20 سال مصاحبت با مالک، کتاب المدونه را که اساس مذهب می باشد از مالک نقل نموده است».
در فقه شافعی: «المجموع»؛ للنووی(ت: 676 هـ.) شرح المهذب شیرازی. کتابی 20 جلدی است که شرح کتاب المهذب ـ ابراهیم بن علی شیرازی ـ می باشد. قسمت عمده این کتاب تقریبا (1 )/4 آن (نه جلد) توسط نووی و بقیه آن توسط افراد دیگر ـ تقی الدین سبکی، محمد نجیب المطیعی، محمد حسین العقبی ـ تکمیل شده است.
در فقه حنبلی: «المغنی» ابن قدامه. موفق الدین عبدالله بن محمد بن احمد (متوفای 620 هـ) به تناسب احوال متعلمین ـ از مبتدی تا مراتب عالیه ـ، چهار کتاب برای دوران های مختلف تحصیلی آنان تألیف نموده است. وی المغنی را برای آخرین مرتبه دانش آموختگان این مذهب نگاشته و در آن به بیان آراء و ادله مذاهب دیگر هم پرداخته است. بدین ترتیب «المغنی» هم کتابی جامع در مذهب حنبلی و هم مرجعی بزرگ در فقه مقارن و دیگر مذاهب (اهل سنت)می باشد.
مذاهب دیگر نیز با این منابع مورد توجه قرار گرفته‌اند:
در مذهب ظاهریه: «المحلی»؛ ابن حزم. این کتاب 11جلد در موضوع فقه می باشد و تالیف ابن حَزْم الاندلسي(ابو محمد، علي بن أحمد بن سعيد (384- 456 ه)) است که مروج و احیاگر مذهب ظاهری بوده است.
در زیدیه: «مسندزید» و «الاحکام فی الحلال و الحرام». مسند زید مجموعه فقهی و حدیثی زیدبن علی می باشد که به نامهای «مسند زیدبن علی» و «المجموع الحدیثی و الفقهی» به چاپ رسیده است. این کتاب مورد قبول زیدیان بوده، آن را از زید دانسته و بر آن شروح متعددی نوشته اند. «الاحکام»، نیز تألیف یحیی بن الحسین(245-298 هـ. ) ملقب به الهادی الی الحق است که از رهبران و پایه گذاران فقه هادوی و حکومت زیدیه در یمن می باشد.
در اسماعیلیه: کتاب «دعائم‌الاسلام»، تالیف ابو حنيفه نعمان بن محمد. اين كتاب از مهم‌ترين و قديمى‌ترين منابع فقهى و عقيدتى فرقه اسماعيليه به شمار مى‌آيد. حكام فاطمى آن را معتبرترين كتاب قانونى خود معرفى نموده و بر تمام سرزمين‌هاى تحت نفوذ خود عمل به آن را لازم شمرده بودند.
در ابتدا تصمیم بر این بود که نظریات این مذهب نیز مطرح و بیان گردد ولی به خاطر گستردگی مطالب از آوردن آن صرف نظر شد.
برخی کتاب‌های ذکر شده مانند المجموع، والمغنی خودشان نیز مباحث فقهی را مقارنه‌ای مطرح کرده‌اند اما عمدتاً به همان مذاهب مشهور اهل سنت توجه داشته‌اند.
پیچیدگی های بحث
مباحث ارث به طور کلی در کتاب های فقهی به صورت گسترده مورد بحث قرار گرفته است. در این میان گویا تفاوت زن و مرد در ارث را فقط در زوج و زوجه دیده اند و این باعث گردیده کتاب های مستقلی که در میراث زن نگاشته می شود بیشتر به بحث ارث زوجه پرداخته شود. در صورتی که در مقایسه مذاهب با یکدیگر، تفاوت زن و مرد در سایر عناوین نه تنها کمتر از تفاوت زوج و زوجه نیست بلکه در مواردی بیشتر و شدیدتر هم می باشد. به هر حال در بررسی ارث زن با عنوان کلی و عام آن، نسبت به ارث زوجه، تفاوت ها و پیچیدگی هایی داشت که به برخی از آن ها اشاره می شود:
زوجه دارای فرض مورد اتفاق همه مذاهب می باشد و در دریافت بیش از فرض هم تقریبا اتفاق اسلامی بر عدم دریافت بیش تر از فرض نسبت به زوجه وجود دارد. ولی در عناوین دیگر؛
برخی عناوین (مانند دختر و خواهر) دارای فرض اند؛
برخی عناوین (مانند جده، دختر پسر(بنت الابن)) فرض آنها محل اختلاف می باشد؛
برخی عناوین (مانند عمه ها و اولاد اخوه) دارای فرض نمی باشند؛
و این خود باعث اختلاف آراء می گردد. در صورت های دارای فرض نیز مذاهب اسلامی در دریافت مقدار بیش تر از فرض اختلاف کرده اند.
بحث ارث زوجه به بررسی ارث عناوین گوناگون مردان وارث نیازی ندارد ولی در بحث از عنوان کلی و عام «زن» گاهی به بررسی ارث گروههایی از مردان هم نیاز می شود. مثلا ارث خاله ها جدا از ارث دایی ها و عموها نمی باشد.
در مقایسه مذاهب با همدیگر، برخی موارد یافت می گردد که اختلاف درون مذهبی فقها در مذاهب به یک شیوه نیست. مثلا در برخی موارد (مانند ارث زوجه از املاک و اراضی) فقهای امامیه با هم و با مذاهب دیگر اختلاف بیشتری دارند. در برخی موارد (مثل ارث ذوی الارحام) فقهای سایر مذاهب اختلاف بیشتری با همدیگر دارند.
در مقایسه مذاهب مواردی وجود دارد که چون اختلاف اقوال به اختلاف صحابه با همدیگر بر می گردد، بدست آوردن رای نهایی یک مذهب بسیار مشکل است و در کتب مفصل فقهی آنان نیز بدون این که نظر نهایی خود را بیان کنند فقط به اختلاف صحابه اشاره کرده اند.
ویژگی این تحقیق
این نوشته در نوع خود ویژگی هایی دارد که در خلال بحث ها مورد توجه بوده است. برخی از آنها عبارتند از:
مسائل را براساس ترتیبی منظم و منطقی ارائه می دهد.
نظام های ارثی مذاهب اسلامی را بیان کرده است.
در تحلیل و توصیف نظریه ها تا حد امکان مستند و در عین حال روان بحث می کند.
در مقام تحلیل، تعصب خاص به یک مذهب نداشته و سعی کرده آن ها را منصفانه بیان کند.
در پاره ای موارد برای بیان بهتر اختلافات، سهام وارثان را تفکیک شده و مقایسه ای بیان می کند.
بسیاری از مسائل ارث را براساس مبانی مذاهب حل نموده است.
در مقایسه بین مذاهب علاوه بر مذهب امامیه و مذاهب چهارگانه اهل سنت ـ حنفی، مالکی، شافعی، حنبلی ـ مذاهب اسماعیلیه و زیدیه را هم تا حد ممکن در نظر گرفته است.
در حال حاضر گر چه ظاهریه به عنوان مذهب رسمی و پر طرفدار مطرح نمی باشد. ولی از آنجایی که در عصر خود مذهبی رایج بوده و نظریات و توضیحات وی در تبیین و توضیح برخی نظریات اهل سنت مؤثر می باشد مورد توجه قرار گرفته است.
در عین حال نواقصی هم متوجه این رساله می باشد و عیوب و کاستی های آن بر ناقدان پوشیده نیست.

بخش اول: کلیات و مفاهیم

پیشگفتار2

توضیح عنوان- 3

خاستگاه انتخاب موضوع3

سوال اساسی- 3

هدف- 4

پیشینه:4

شیوه پژوهش:7

پیچیدگی های بحث- 9

ویژگی این تحقیق- 10

نکات قابل توجه11

فصل اول: تبیین اصطلاحات و واژه های مهم- 13

فرض و اصحاب فروض-- 14

عول- 16

نکات قابل توجه در بحث عول- 19

عصبه21

اقسام عصبه21

عصبه نسبی- 21

عصبه سببی (مولی العتاقه)24

بیت المال- 25

جایگاه عصبه نزد شیعه:25

ولاء الموالاة26

کلاله27

شرایط ارث بردن کلاله30

ذوی الارحام31

ارث بردن ذوی الارحام32

حجب- 32

شرایط حاجب شدن اخوه نزد امامیه35

شرایط حاجب شدن نزد اهل سنت و زیدیه36

اقوال نادر38

محجوب له؟39

حاجب شدن مح0رومین- 39

سایر واژه های مرتبط- 42

تکملة الثلثین- 42

بنو الاعیان، بنو العلات، بنو الاحیاف- 43

متفرقین و متفرقات- 44

جد و جده صحیح و فاسد- 44

جدات متحاذیات (متساویات)46

اهل القرابة، اهل التنزیل، اهل الرحم- 46

مقاسمه48

انواع ولاء48

فصل دوم: طبقات ارث یا مراتب ورثه و تبیین جایگاه زن50

نظر حنابله و احناف- 50

دیدگاه مالکیه، شافعیه و ظاهریه52

دیدگاه زیدیه54

دیدگاه امامیه و اسماعیلیه54

فصل سوم: جایگاه جد در میراث و تأثیر آن بر ارث زن58

امامیه60

اهل سنت- 61

زیدیه67

فصل چهارم: موانع ارث و بیان محرومیت های زنان68

بردگی (رقیت)68

قتل- 71

کفر73

لعان- 80

ولادت از زنا83

جهالت تاریخ موت- 85

اختلاف دار (اختلاف وطن)87

بخش دوم:ارث زن

پیش درآمد- 91

فصل اول: مادر93

فقط مادر به تنهایی وارث باشد- 95

مادر و پدر99

مادر و جد- 99

مادر و فرزند- 100

1ـ مادر و پسر یا پسران- 101

2ـ مادر، پدر و پسر یا پسران- 101

3ـ مادر و فرزندان دختر و پسر101

4ـ مادر، پدر و فرزندان دختر و پسر101

5 ـ مادر و دختر102

مادر و یک دختر102

مادر و دو دختر103

مادر و دختران- 104

مادر، پدر، فرزند- 105

مادر، پدر، یک دختر105

صورت اول: برای مادر اخوه حاجب وجود نداشته باشد.105

صورت دوم: برای مادر، اخوه حاجب وجود داشته باشد.105

مادر، پدر، دختران- 106

مادر، پدر، پسر یا پسران- 107

مادر، پدر، فرزندان دختر و پسر107

جد و فرزندان- 107

مادر، پدر، زوج یا زوجه108

1ـ مادر،‌ پدر، زوج (بدون وجود حاجب)110

2ـ مادر، پدر، زوجه (بدون وجود حاجب)112

3ـ مادر، پدر، زوج (با وجود حاجب)113

4ـ مادر، پدر، زوجه (با وجود حاجب)113

والدین، فرزندان، زوج یا زوجه114

مادر، پدر، پسر، زوج- 115

مادر، پدر، پسر، زوجه115

مادر، پدر، پسران و دختران، زوج- 115

مادر، پدر، پسران و دختران، زوجه116

مادر، پدر، دختر، زوج- 116

مادر، پدر، دختر، زوجه117

مادر، پدر، دختران، زوج- 118

مادر، پدر، دختر، دختر پسر، زوج- 120

مادر، پدر، دختران، زوجه (بخیلیه، منبریه)121

مادر، جد، دختر، زوج، خواهر123

مادر، زوج یا زوجه، دختر125

مادر، زوج، دختر125

مادر، زوجه، دختر125

مادر، زوجه، دختران- 125

پدر، زوج یک دختر125

پدر، زوجه، یک دختر126

پدر، زوجه، دختران- 126

مادر، دختران، زوج- 126

پدر، دختران، زوج- 126

مادر، خواهر، جد (خرقاء)127

مادر، زوجه، خواهر، جد- 129

مادر، جد، زوج یا زوجه، اخوه130

مادر، جد، شوهر، یک خواهر(اکدریه، غراء)131

مادر، جد، شوهر، دو یا چند خواهر135

مادر، جد، شوهر، خواهر و برادر136

مادر، جد، شوهر، برادر137

مادر، زوجه، برادر، جد- 138

مادر، زوج یا زوجه، اخوه140

مادر، زوج، خواهران ابوینی [یا ابی]140

مادر، زوج و یک خواهر ابوینی (ابی)141

مادر، زوج، دو یا چند خواهر ابوینی (ابی):142

مادر، زوج، یک خواهر ابوینی، یک خواهر پدری- 142

مادر، زوجه، خواهران ابوینی [یا ابی]144

مادر، زوج یا زوجه، خواهران مادری- 147

مادر، زوجه، اخوه مادری- 147

مادر، زوج، اخوه مادری- 148

مادر، زوج، یک نفر اخوه مادری- 148

مادر، زوج، دو نفر اخوه مادری- 148

مادر، زوج یا زوجه، اخوه ابوینی، اخوه مادری- 150

مادر، زوج، خواهران (مختلف)151

مادر، زوج، یک خواهر ابوینی، یک اخوه مادری- 151

مادر، زوج، خواهران ابوینی، یک نفر اخوه مادری- 152

مادر، زوج، خواهران ابوینی (یا ابی)، دو نفر اخوه مادری(ام الفروخ)153

مادر (یا جده)، زوج، برادران ابوینی، خواهران مادری (مشترکه)155

مادر، زوج، برادران پدری، اخوه مادری- 158

مادر، زوجه، خواهران (متفرقه)160

مادر (یا جده)، زوجه، یک خواهر ابوینی (ابی)، یک خواهر مادری- 160

مادر (یا جده)، زوجه، دو خواهر ابوینی (ابی)، یک خواهر مادری- 160

مادر (یاجده)، زوجه، دو خواهر ابوینی (ابی)، دو خواهر مادری- 160

مادر، زوجه، دختر، خواهر161

مادر (جده)، زوجه، دختر، خواهر (ابوینی یا ابی)161

مادر (جده)، زوجه، دختران، خواهر (ابوینی یا ابی)162

*** مادر (یا جده) زوجه، دختر، خواهر مادری، خواهر ابوینی- 163

*** مادر (جده)، زوجه، دختران، خواهر مادری، خواهر ابوینی- 163

*** مادر (جده)، زوجه، دختران، خواهران مادری، خواهر ابوینی- 164

مادر، اخوه166

مادر و نوه ها167

مادر و فرزند لعان- 167

مادر و فرزند نامشروع167

مادر و فرزندان نکاح موقت- 168

مادر و فرزندان شبهه168

فصل دوم: دختر و نوه ها170

ارث نوه ها (اولاد الاولاد)170

اصل وارث شدن نوه ها171

مقدار و کیفیت ارث بردن نوه ها172

همراه شدن چند طبقه از فرزندان- 174

همراه شدن با سایر ورثه174

شرایط وارث شدن نوه ها175

فقط پسر (یا پسران) میت، وارث او باشند- 176

فرزندان، دختر و پسر باشند- 177

فرزندان فقط دختر باشند- 178

فرزند فقط یک دختر باشد- 178

فرزندان فقط دو دختر باشند- 178

دختران (بیش از دو دختر)179

دختر و پدر181

یک دختر و پدر181

پدر و دختران- 183

دختر و والدین- 183

دختر و نوه ها184

دختر و نوه های دختری (اولاد البنت)184

دختر و نوه های پسری (اولاد پسر)185

دختر و جد- 193

دختر و زوج یا زوجه194

دختر و زوج- 194

دختر و زوجه195

پدر، دختر و زوج یا زوجه196

اولاد پسر(اولاد الابن) و زوج یا زوجه197

اولاد دختر (اولاد البنت) و زوج یا زوجه197

نوه های مختلف و زوج یا زوجه199

دختر و اخوه199

دختر، برادر200

دختر و خواهر201

دختر، دختر پسر، خواهر201

دختر و اخوه مختلف (خواهر و برادر ابوینی یا ابی)202

دختر، خواهر، جد- 203

دختر و پسر، جد، خواهر205

دختر و سایر عصبه206

دختر، عمو، عمه206

فصل سوم: خواهران207

فرائض اخوه208

حاجبین اخوه209

فرائض عادله عائله و قاصره210

تکملة الثلثین- 211

عصبه شدن خواهران و اخوه211

مسأله تشریک (تشریک اخوه ابوینی با اخوه مادری در سهم اخوه مادری)212

فقط خواهر وارث باشد- 213

الف : خواهر های یک گروه213

ب: خواهران متفرقه213

خواهر و زوج یا زوجه215

خواهران و عصبه217

اخوه مختلط- 218

اخوه وجد- 219

اخوه مادری، جد پدری- 220

جد و جده مادری، اخوه220

اخوه ابوینی (یا پدری) و جد پدری- 220

اخوه ابوینی، اخوه پدری، جد- 221

خواهران، جد- 221

دختر، خواهر، جد- 221

خواهر، مادر، جد (مسأله خرقاء)222

خواهر، مادر، جد، زوج- 222

خواهر، مادر، جد، زوجه222

خواهر ابوینی، برادر پدری، جد(عشرية زيد)222

اخوه مادری و جد- 222

یک نکته در باب رد223

رد بر خواهران متفرقه223

اجداد و فرزندان اخوه225

اولاد الاخوه225

«دخترِ دختر» ، «دخترِ خواهر»226

فصل چهارم: جده ها227

صاحب فرض بودن- 229

طبقه جده ها در ارث- 229

جده هاي واجد شرايط ارث- 230

سهم ارث جده ها230

تفاوت درجه قرب و بعد و تاثير آن در ارث جده ها232

حاجب شدن فرزندان ميت براي جده ها235

حاجب شدن پدر و مادر ميت نسبت به جده ها (و اجداد)235

مقدار سهام و کیفیت تقسيم آن بين جده ها238

تعداد جده های وارث- 239

مثال هایی از ارث جده ها244

مادر پدر244

مادر مادر،244

مادر پدر، مادر244

مادر مادر، مادر244

مادر پدر، مادر مادر، مادر244

مادر پدر، پدر244

مادر مادر، پدر245

مادر مادر، مادر پدر، پدر245

مادر پدر، پدر، مادر246

جده مادری، جد مادری (مادر مادر، پدر مادر)247

جده پدری، جده مادری- 247

جده پدری، جد پدری، جده مادری، جد مادری- 248

جده مادری، جده پدری، جد پدری(مادر مادر، مادر پدر، پدر پدر)249

جد مادری، جده پدری، جد پدری- 250

جده مادری، جد مادری، جده پدری- 250

جده مادری، جد مادری، جد پدری- 250

فصل پنجم: عمه و خاله251

مثال هایی از ارث عمومه و خؤوله254

عمو، عمه254

عمو، دائی- 254

عمو، خاله254

عمه ابوینی، عموی پدری- 254

عمه پدری، عموی پدری- 254

عمه مادری، عموی پدری- 255

عمه، خاله255

عمو، عمه، دائی، خاله255

عمه های متفرقه یا خاله های متفرقه255

فرزندان عمومه و خووله257

پسر عمه، دختر عمو258

دختران عموهای متفرقه، اولاد عمه ها، خاله ها و دایی های متفرقه258

عمومه و خووله والدین- 258

فصل ششم: ارث زوجه260

شرایط لازم برای ارث بردن زوجه261

ارث زن به صورت فرض-- 263

حاجبین ارث زوجه264

ارث زوجه های متعدد266

ارث زوجه در فرائض عائله (در صورت زیادتر شدن سهام از اصل مال)268

ارث زوجه در صورت انحصار269

اموال متعلق ارث- 272

ارث زن از دیه274

ارث از حقوق- 276

حقوق حاصله به «شرط لازم ضمن عقد»278

حق خیار278

حق شفعه280

حق قصاص-- 280

حق ولا ء عتق:281

طلاق مریض-- 283

نکاح مریض-- 287

نکاح مریضه288

نکاح صغیره288

نکاح فاسده و نکاح موقت- 291

زوجه لعان شده293

متاع البیت- 294

خاتمه297

رابطه سبب و نسب- 297

وارث مملوک- 298

خویشاوندان رضاعی- 299

قرابت از چند جهت و چگونگی وراثت آنها300

خلاصه و نتیجه302

پیوست- 307

آیات ارث- 307

(نمودارها)312

فهرست منابع- 318



جهت کپی مطلب از ctrl+A استفاده نمایید نماید



بازدید : 322 | تاریخ : چهارشنبه 25 اسفند 1395 زمان : 15:19 | موضوع : علوم انسانی , | نظرات شما [0]

مطالب مرتبط

ارسال نظر برای این مطلب


کد امنیتی رفرش