به روز ترین مرجع فایل های فروشگاهی

دانلود بررسی وسعت اثر جرم در افساد فی الارض

چکیده

از مواردی که در قوانین جزائی جمهوری اسلامی ایران؛ بویژه قانون جدیدمجازات اسلامی مصوب1392، محل تامل است، افزایش مصادیق جرم افساد فی‌الارض و عدم شفافیت آن است و این امر با روح قوانین کیفری که مستلزم شفافیت است، همخوانی ندارد. با ملاحظه قوانین فوق الذکر، قانونگذار جمهوری اسلامی ایران که در مقام بیان جرم افساد فی‌الارض است، با بکارگیری عباراتی مانند: «به طور گسترده»، «اخلال شدید در نظم»، «ورود خسارت عمده»، « اشاعه فساد یا فحشا در حد وسیع »، «در حکم مفسد فی الارض »،« در حد افساد فی الارض »، که کاملا غیرشفاف است، حقوقدانان و مجریان قانون را با سردرگمی مواجه ساخته است. خصوصا آنکه مجازات این جرم، در حداعلی؛ اعدام و در حد ادنی؛ تعزیر است. ناگفته نماند که قانونگذار شرط اعدام را تحقق افساد و مجازات تعزیری را به شرط عدم تحقق افساد بیان نموده است که مقصود قانونگذار مشخص نبوده و بیانی صحیح به نظر نمی­رسد. حال مشخص نیست دادرس چگونه باید میزان عمل مجرمانه را اندازه‌گیری کند و در مجازات تعیینی در نظر بگیرد.

کاوش ما مبین اینستکه؛ ملاک و مستندات شرعی این جرم و شدت و وسعت آن چه هستند. برخي متون فقهي و نيز برخي قوانين به تبع قرآن كريم، محاربه و افساد فی الارض را در كنار هم ذكر كرده اند، به گونه اي كه موهم اين معناست كه اين دو ، يك جرم به شمار مي روند ، در مقابل برخي از فقيهان در ضمن بحث از جرائمي نظير به آتش كشيدن منازل ، تكرار قتل بردگان و غيرمسلمانان و... متعرض عنوان افساد شده و مرتكبان اعمال مزبور را به عنوان مفسد في الارض مستحق مجازات قتل يا قطع دانسته اند ، در پاره اي مواد قانوني نيز افسادفي­الارض جرم مستقلي از محاربه تلقي شده است .اما برشدت،وسعت و حدت آن توجه چندانی بذل نشده که بنظر میرسد به طور جد نیازمند معیار سنجشی از سوی متخصصین امر دارد.همچنان که از متن فوق بر می آید به کاربردن عباراتی گنگ و فاقد تعریف مشخص موجب بروز اختلاف در تفسیر و به کاربر بستن مفاد مواد قانونی در آرای دادگاه ها خواهد شد.

كليد واژه ها : افساد في الارض ، گستردگی جرم، ، وسعت اثر جرم .

مقدمه

«افساد،نقیض صلاح است»(ابن منظور،1405 :3/335). «فسدالشیءیعنی باطل شد و نابود گردید»(زبیدی، بی­تا: 2/452؛ فیروزابادی،بی­تا: 1/323؛جوهری، 1407: 2/519). مورد باب افعال از ماده «فسد يفسد» به معناي تباه كردن و از بين بردن است. اصطلاح «افساد في الارض» به معناي ايجاد تباهي و خرابي در زمين به كار مي­رود .

با توجه به قوانین جزائی اسلامی به نظر میرسد که افساد فی الارض زمانی محقق میشود که حدت، وسعت و شدت عمل مجرمانه یا تاثیرگذاری آن بسیار زیاد باشد اما اكثر فقهاي اسلامي اعم از شيعه و سني اين اصطلاح را در مورد محاربين و قطاع الطريق به كار برده اند. هيچ تفاوتي ميان محاربه و افساد في الارض قائل نيستند. در مقابل، عده­اي از فقها و مفسران مي­گويند مفهوم افسادفي­الارض عام تر از محاربه است، به گونه اي كه محاربه فقط يكي از موارد افسادفي­الارض است و رابطه عموم وخصوص مطلق برآنها بار مینمایند. اما آنچه بيشتر مسئله مورد بحث را دچار مشكل مي كند اين است كه حتي آن عده از فقهاي اسلامي كه قائل به جدايي جرم افسادفي­الارض از محاربه هستند، مجازات معيني را براي افسادفي­الارض معين نكرده اند و هر کس فلسفه ای منحصر به مجازات افساد را معرفی کرده است. در هيچ يك از كتب فقهي بحثي مستقل تحت عنوان افساد في الارض انجام نشده است و فقط بعضي از فقها يا مفسران اسلامي ، چه شيعه و چه سني، جرم هاي خاصي را بعنوان افسادفي­الارض مطرح كرده و مجازات مرگ را براي آن در نظر گرفته اند. مثلاً از جمله مواردي كه افساد تلقي شده، كفن دزدي در صورت عادت به آن ‌زورگيري، آتش زدن خانه هاي مردم و تخريب اماكن عمومي است. که به بررسی آیات و روایات و نظرات مفسرین و محققین خواهیم پرداخت. اما بحث پرداختن به وسعت اثر جرم به صورت خاص مغفول مانده است.