به روز ترین مرجع فایل های فروشگاهی

بررسی قتل از روي ترحم در مذاهب پنجگانه و تطبيق آن با حقوق جزاي ايران

چكيده

قتل از روي ترحم در مذاهب پنجگانه و تطبيق آن با حقوق جزاي ايران

قتل از روي ترحم از موضوعاتي است كه خصوصا در نيم قرن اخير مورد بحث محافل حقوقي٬ پزشكي اخلاقي و مذهبي قرار گرفته است. قتل ترحم آميز يعني كشتن عمدي بيمار لاعلاج توسط پزشك به انگيزه رهايي از درد.

قتل ترحم آميز از منظر اديان بزرگ الهي از جمله اسلام توجيهي ندارد. چون حق حيات٬ يك حق الهي است و از آنجايي كه زندگي مقدس است٬ هيچ چيزي حتي بيماري و درد نمي تواند آن را توجيه كند. به طور كلي همه فقهاي اسلامي اتفاق نظر دارند كه اذن بيمار به پزشك گناه او را ساقط نمي كند چون اين عمل حرام است. ولي در مذاهب خمسه٬ فقهاء در ميزان تاثير رضايت و اذن بيمار به پزشك٬ و قتل ناشي از ترك فعل در سقوط قصاص و ديه اختلاف نظر دارند. در حقوق كيفري ايران نيز نص صريحي در مورد رضايت به قتل وجود ندارد و در خصوص قتل با رضايت مجني علي و قتل ناشي از ترك فعل بين حقوقدانان اختلاف نظر است. مهمترين يافته هاي اين پژوهش از نظر نگارنده عبارتند از:

1. اذن بيمار نمي تواند مسقط قصاص باشد.

2. قتل ترحم آميز با قوانين بين الملل حقوق بشر مغاير است و به طور مطلق حيات را مورد حمايت قرار داده است.

3. به دليل عدم انطباق ماده 268 قانون مجازات اسلامي با قتل از روي ترحم به اذن بيمار از نظر حقوقي مجازات قصاص منتفي نمي گردد.

واژه هاي كليدي: قتل ترحم آميز٬ اتانازي٬ مجني عليه٬ فقه٬ قصاص.
 

مقدمه

 اتانازي يا قتل ترحم آميز به منزله پديده اي است كه جامعه انساني خواه ناخواه با آن دست و پنجه نرم مي كند٬ يكي از مقوله هاي مورد مطالعه حقوق پزشكي است كه از اهميت قابل توجهي برخوردار بوده و آگاهي بخشي به جامعه پزشكي در اين خصوص و به ويژه رويكرد اتخاذي تقنيني قانون گذار كشورمان در اين ارتباط به پزشكان در زمره اهداف نخستين اين شاخه حقوقي است. هر چند پيشرفت هاي نوين علم پزشكي٬ زمينه معالجه و درمان بسياري از بيماريهاي لاعلاج و صعب العلاجي كه تا ديروز بيماران را به كام مرگ مي كشاند فراهم كرده است٬ اما اين پيشرفت ها هرگز نقطه پاياني بر درد و رنج بشر و بيماري هايي كه گريبانگر اوست نمي باشد. هر روز شاهد مرگ هزاران انساني هستيم كه به علت ابتلا به بيماري هاي مجهول و ناشناخته٬ اميدي به نجات و بهبودي آنها نيست. پزشكي كه مي داند دردي جانكاه همه وجود بيمارش را فرا گرفته و ديري نخواهد پاييد كه مرگ گريبانگر بيمار خواهد شد٬ در حاليكه بيمار از پزشك معالج مي خواهد كه به درد و رنج غير قابل تحمل او پايان بخشد و در مواردي هم بدون درخواست او صورت ميگيرد٬ اينها موضوعاتي هستند كه در محافل حقوقي٬ پزشكي٬ اخلاقي و مذهبي مطرح مي باشند. و ديدگاه هاي متفاوتي بين متخصصان علم اخلاق٬ پزشكان٬ حقوقدانان و عالمان مذهبي كشورهاي مختلف با توجه به نظام فرهنگي٬ ديني و غيره ... حاكم بر آنها وجود دارد. و هر يك از بعد تخصصي خود به بررسي موضوع پرداخته اند. بنابراين گذشته از ابعاد اخلاقي موضوع٬ مطالعه قتل از روي ترحم در مذاهب خمسه (شيعه٬ حنفيه٬ مالكيه٬ حنبليه٬ شافعيه) و بررسي مسؤليت ناشي از قتل ترحم آميز به ويژه با رويكرد جديد قانون گذار ايران٬ ضرورتي اجتناب ناپذير است. از اين رو در اين تحقيق ابتدا٬ مفهوم قتل ترحم آميز و انواع آن را مورد بررسي قرار مي دهيم و سپس با نگاهي تطبيقي نسبت به موضوع٬ به تشريح قتل ترحم آميز از ديدگاه مذاهب خمسه و حقوق جزاي ايران خواهيم پرداخت.

96صفحه با قابلیت ویرایش