بررسی کیفیات مخففه در خصوص کودکان بزهکار در قانون جدید مجازات اسلامی و سایر قوانین موضوعه93

چکیده

با توجه به این که اطفال بزهکار در مرحله رشد و یادگیری قرار دارند، سیاست گذاران جنایی به منظور عادلانه و اثربخش تر کردن تدابیر و اقدامات عدالت کیفری و در راستای حمایت از این دسته از بزهکاران، نظام ویژه ای را پایه ریزی نموده اند. در این رابطه، می توان به پیش بینی کیفیات مخففه در خصوص جرایم ارتکابی توسط کودکان و نوجوانان بزهکار اشاره نمود که علاوه بر پیشگیری از تکرار جرایم توسط آن ها، شرایط مساعدتری را برای اصلاح این گروه از بزهکاران مهیا می سازد. قانون گذار داخلی نیز به اهمیت این موضوع واقف بوده و در دوره های تقنینی گوناگون قبل و پس از وقوع انقلاب اسلامی 1357، با شرایطی، اعمال جهات تخفیف را در خصوص اطفال بزهکار مقرر داشته بود. نقطه اوج رویکرد مزبور را می توان در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 مشاهده نمود که در آن، برخی مقررات برای نخستین بار در خصوص موضوع مورد بحث، پیش بینی گردیدند. لذا، در پایان نامه پیش رو، پس از تشریح مفاهیم ضروری، مبانی و تاریخچه مسؤولیت کیفری اطفال، به بررسی جهات مخففه مجازات در خصوص کودکان بزهکار و آثار آن مطابق با قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 و سایر قوانین پرداخته شده است.

کلیدواژگان: کیفیات مخففه، کودکان بزهکار، جرم، مسؤولیت کیفری، بلوغ.

فهرست مطالب
عنوان	صفحه
چکیده............................................................................................................................	1
فصل اول- کلیات تحقیق
مقدمه............................................................................................................................................	3
الف-بیان مساله...........................................................................................................................	5
ب- ادبیات تحقیق............................................................................................	8
پ- سوالات تحقیق مربوطه................................................................................................	14
ت- فرضیه های تحقیق تحقیق....................................................................................	15
ث- اهداف تحقیق............................................................................................................	15
ج-جنبه نوآوری و جدید بودن تحقیق.......................................................................	16
د- روش انجام تحقیق..............................................................................................................	16





فصل دوم- مفاهیم، مبانی و تاریخچه
مبحث اول-مفهوم بلوغ در شرع و حقوق موضوعه....................................................................	19
گفتار اول- مفهوم بلوغ از نظر شرعی..........................................................	19
بند اول- معنای لغوی و اصطلاحی بلوغ..................................................................................	19
الف- معنای لغوی بلوغ................................................................	20
ب- معنای اصطلاحی بلوغ.......................................	20
بند دوم- سن بلوغ از نظر فقها......................................................................	22
گفتار دوم- سن مسئولیت کیفری در حقوق ایران.......................................................................	24
مبحث دوم- مبانی مسئولیت کیفری اطفال در مکاتب کیفری................................................	27
گفتار اول – مکتب کلاسیک............................................................	27
گفتار دوم- مکتب نئو کلاسیک...............................................................	32
گفتار سوم- مکتب تحققی ( اثباتی )....................................................................................	35
گفتار چهارم – مکتب دفاع اجتماعی.........................................................................	37
مبحث سوم- تاریخچه مسئولیت کیفری اطفال در قوانین موضوعه..........................................	39
گفتار اول- قوانین قبل از انقلاب اسلامی...........................................	39
بند اول- قانون مجازات عمومی مصوب 1304.......................................................39
الف – اطفال صغیر غیر ممیز................................................................................... 40 ب-اطفال ممیز غیر بالغ............................................................................................40 پ – اشخاص بالغ کمتر از 18 سال..........................................................................41 بند دوم – قانون مربوط به تشکیل دادگاه اطفال بزهکار مصوب 1338 ...................41. بند سوم – قانون مجازات عمومی مصوب 1352 ......................................................43 گفتار دوم – قوانین بعد از انقلاب اسلامی مصوب 1357 ..........................................44 بند اول – قانون تشکیل دادگاههای عمومی مصوب 1358 .........................................44 بند دوم – قانون آئین دادرسی کیفری مصوب 1361 ....................................................45 بند سوم – قانون راجع به مجازات اسلامی مصوب 1361 .............................................45 بند چهارم – قانون مجازات اسلامی مصوب 1375......................................................... 46 بند پنجم – قانون آئین دادرسی کیفری مصوب 1378 ......................................................46 بند ششم – قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 ...........................................................47
فصل سوم- تخفیف مجازات اطفال در نظام کیفری ایران
مبحث اول- تخفیف در جرایم قابل گذشت....................................................................49
گفتار اول- تعریف گذشت........................................................................ 49
گفتار دوم- تشخیص جرایم قابل گذشت......................................................................... 50
الف- قوانین جزایی پیش از انقلاب اسلامی سال 1357 .................................................	51
ب- قوانین جزایی پس از انقلاب اسلامی سال 1357 .....................................................	52
مبحث دوم- تخفیف در جرایم غیر قابل گذشت.................................................................	63
گفتار اول- تخفیف الزامی یا قانونی( معاذیر قانونی )............................................................	63
گفتار دوم - تخفیف اختیاری یا قضائی (کیفیات مخففه قضائی) .............................	69
بند اول- کیفیات مخففه در قوانین پیش از انقلاب اسلامی سال 1357..............................	70
الف- قانون مجازات عمومی مصوب 1304..........................................................................	71
ب- قانون مجازات عمومی اصلاحی مصوب 1352.....................................	72
بند دوم- کیفیات مخففه در قوانین پس از انقلاب اسلامی سال 1357..................................	73
الف- قانون راجع به مجازات اسلامی مصوب 1361.........................................................	74
ب- قانون مجازات اسلامی مصوب1370.........................................................................	74
ج- قانون مجازات اسلامی مصوب 1392	75
فصل چهارم- آثار کیفیات مخففه در اعمال مجازات ها
مبحث اول- تعویق صدور حکم......................................................................	80
گفتار اول- ضوابط و معیار های تعویق صدور حکم....................	81
گفتار دوم- انواع تعویق صدور حکم............	83
بند اول- تعویق ساده.......................	83
بند دوم- تعویق مراقبتی..............................................................................	84
مبحث دوم- تعلیق اجرای مجازات........................................................................	86
گفتار اول- ضوابط و معیار های تعلیق اجرای مجازات.....................................	88
گفتار دوم- انواع تعلیق اجرای مجازات................................................	91
بند اول- تعلیق ساده................................................................................	91
بند دوم- تعلیق مراقبتی...............................................................................................	92
مبحث سوم- نظام نیمه آزادی ، آزادی مشروط و مجازاتهای جایگزین حبس...............	94
بند اول- نظام نیمه آزادی...................	94
بند دوم- اعطای آزادی مشروط.........	96
بحث و نتیجه گیری
نتیجه گیری.....................................................................................................................	103
منابع
منابع فارسی....................................................................................................................	107
منابع غیرفارسی..............................................................................................................	113