به روز ترین مرجع فایل های فروشگاهی

بررسی ماهیت سند الکترونیکی و تعهدات ناشی از آن

چکیده

چند سالی از ورود رایانه به زندگی انسانهاگذشته است، به خصوص در دهه اخیر با پیشرفت علم و گسترش شبکه جهانی اینترنت و رشد کنونی آن در ایران می توان گفت در حال حاضر کلیه جوانب زندگی روزمره ما انسانها طوری با این موضوع در آمیخته است که عدم دسترسی چند دقیقه ای به آن موجب اختلال در جامعه خواهد شد، از این جمله می توان به پرواز هواپیماها، سیستم بانکی، پالایشگاههای نفت و گاز و سایر ادارات دولتی و خصوصی اشاره کرد. اینترنت در زندگی شخصی ما نیز به صورتی وارد شده که می توان آنرا عضوی از اعضاء خانواده دانست. در حال حاضر این تاثیر به حدی است که گاه انسانها ارتباط با اینترنت را به نامه نگاری و حتی تلفن به یکدیگر ترجیح می دهند. ایمیل ، چت روم ها و سیستم های ارتباطی صوتی و تصویری از جمله SKYPE رابط مجازی ما انسانها شده اند. در همین وادی است که تجار نیز وارد این مقوله شده اند ، به جهت اینکه گذر ثانیه ها بیشتر از هر چیز برای اشخاص دارای اهمیت است ، اولویت اشخاص در ارتباط با یکدیگر از طریق شبکه و پست الکترونیکی است، البته در جامعه کنونی ایران به علت عدم دسترسی برخی مناطق به اینترنت و سرعت لاک پشت وار آن برخی اشخاص را متوسل به استفاده از تلفن و برای تبادل اسناد و اطلاعات از دورنگار کرده است. در هر صورت در ارتباطات از این روش اشخاص یا تجار گاه اقدام به انعقاد قراردادها، مکاتبات و رد وبدل نمودن اطلاعاتی می نمایند که دارای آثار حقوقی و گاه جزایی نیز می باشد.

به دلیل سهولت در انتقال اطلاعات و وسعت حوزه دسترسی به آن و رویکرد روزافزون افراد در این حوزه ، اسناد و مکاتبات رد و بدل شده بیشتر و آثار حقوقی آنها رو به افزایش است.

در این تحقیق سعی شده است تا ضمن تبیین سند الکترونیکی، شرایط استناد به آن در محاکم، امضاء الکترونیکی ، تعهدات و آثار ناشی از آن و شرایط قانونی مطابق قانون تجارت الکترونیکی در قراردادها مورد بررسی قرار گیرد. سند الکترونیکی بر خلاف اسناد عادی در صورت وجود شرایطی در حکم سند و قابل استناد می باشند؛ برخی از تعهدات مربوط به طرفین یک سند الکترونیکی، برخی دیگر مربوط به تعهد تبلیغ کنندگان در بستر مبادلات الکترونیکی می باشد. همچنین حفظ اطلاعات مبادله شده در اسناد الکتزونیکی یکی از وظائف مهم طرفین می باشد.

عنوان صفحه

چکیده

فصل اول : کلیات ........................................................................................................................................................... 1

الف - بیان مساله .................................................................................................................................................................3

ب- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق....................................................................................................................................4

ج – مروز ادبیات و سوابق تحقیق .....................................................................................................................................4

د- اهداف تحقیق....................................................................................................................................................................6

ه – فرضیه های تحقیق........................................................................................................................................................6

و – تقسیم مطالب..................................................................................................................................................................6

فصل دوم : ماهیت سند الکترونیکی ....................................................................................................................... 7

مبحث اول: سند الکترونیکی.............................................................................................................................................. 7

گفتار اول : تعاریف.................................................................................................................................................................7

بند 1 : تعریف سند..............................................................................................................................................................7

الف- تعریف لغوی سند........................................................................................................................................................7

ب - تعریف سند در قانون مدنی........................................................................................................................................ 7

ج - تعریف بین المللی سند.................................................................................................................................................7

د - تعریف سند الکترونیکی................................................................................................................................................ 8

بند 2 : سند الکترونیکی از منظر قانون تجارت الکترونیکی ..................................................................................... 9

میزبانی پایگاه اطلاع رسانی Web Hosting........................................................................................................... 14

گفتار دوم : انتساب داده پیام به اصل ساز ( فرستنده )............................................................................................ 16

عنوان صفحه

گفتار سوم : سابقه الکترونیکی........................................................................................................................................ 21

گفتار چهارم : ارزش اثباتی سند الکترونیکی.................................................................................................................27

بند اول : دلیل الکترونیکی عادی.................................................................................................................................... 28

بند دوم : دلیلالکترونیکیمطمئن............................................................................................................................... 29

بند سوم : ارزشاثباتیدلیلالکترونیکی................................................................................................................... 29

الف - ارزشاثباتیدلیلالکترونیکیعادی...................................................................................................................29

ب - ارزشاثباتیدلیلالکترونیکیمطمئن................................................................................................................ 30

بند چهارم : بررسی استثنائات ماده 6 قانون ............................................................................................................... 35

الف - اسناد مالکیت اموال غیر منقول.............................................................................................................................35

ب - فروش مواد غذایی به مصرف کننده نهایی............................................................................................................37

ج - اعلام، اخطار، هشدار..................................................................................................................................................38

بند پنجم : هدف قانونگذار از وضع ماده 1287 قانون مدنی و قانون تجارت الکترونیکی.................................. 39

مبحث دوم : امضاء الکترونیکی....................................................................................................................................... 41

گفتار اول : مفاهیم و تعاریف امضاء الکترونیکی.......................................................................................................... 43

بند 1 - تعریف امضاء الکترونیکی.................................................................................................................................. 44

بند 2 - بررسی شرایط مندرج در ماده 10 قانون تجارت الکترونیکی......................................................................45

گفتار دوم : جایگاه امضای الکترونیکی در حقوق ایران............................................................................................ 47

گفتار سوم : ماهیت امضاء الکترونیکی........................................................................................................................... 48

گفتار چهارم : انواع امضاهای الکترونیکی...................................................................................................................... 49

بند اول : امضاء الکترونیکی مبتنی بر رمز نگاری....................................................................................................... 50

الف - رمز نگاری متقارن................................................................................................................................................... 51

و

عنوان صفحه

ب - رمز نگاری نامتقارن................................................................................................................................................... 51

بند دوم : امضاء دیجیتال ....................................................................................................................................... 51

الف - شناخت امضاء دیجیتال......................................................................................................................................... 52

ب - ایجاد امضاء دیجیتال.......................................................................................................................................... 53

بند سوم : مراجع گواهی امضاء الکترونیکی ........................................................................................................ 53

گفتار پنجم : ارزش اثباتی امضای الکترونیکی........................................................................................................... 56

گفتار ششم : اعتماد و اطمینان به امضاها و گواهی امضاهای الکترونیکی............................................................. 58

بند اول : اعتماد و اطمینان نسبت به گواهی امضاء.................................................................................................... 58

بند دوم : اعتماد و اطمینان نسبت به کلید رمزهای گواهی امضاء........................................................................ 59

بند سوم : اعتماد و اطمینان نسبت به امضاء............................................................................................................... 60

بند چهارم : طرف های معتمد........................................................................................................................................ 61

گفتار هفتم : آثار حقوقی امضاء...................................................................................................................................... 62

گفتار هشتم : انتساب اسناد تجاری............................................................................................................................... 63

سرویس های دیجیتال زمان کار......................................................................................................................................63

الف - مهرهای ثبت زمان ................................................................................................................................................ 63

ب - سیستم ثبت زمان................................................................................................................................................... 64

گفتار نهم : علل استفاده از امضای الکترونیک .......................................................................................................... 64

بند اول : ابراز قصد انشا.................................................................................................................................................... 65

بند دوم : تحقق آثار حقوقی............................................................................................................................................ 65

بند سوم : تشخیص هویت................................................................................................................................................ 65

بند چهارم : احراز صحت و بی نقصی سند................................................................................................................... 65

گفتار دهم : صدور گواهینامه برای اشخاص حقوقی................................................................................................. 66

قانون ایران.......................................................................................................................................................................... 66

گفتار یازدهم : ویژگیهای سند الکترونیکی................................................................................................................. 67

ز

عنوان صفحه

فصل سوم : تعهدات ناشی از سند الکترونیکی................................................................................................. 71

مبحث اول : تعهدات طرفین در ارتباط با یکدیگر از طریق اسناد الکترونیکی.................................................. 71

گفتار اول : ارتباط اولیه اشخاص حقوقی...................................................................................................................... 72

گفتار دوم : ارتباط اولیه اشخاص حقیقی.................................................................................................................. 73

گفتار سوم : تعهدات طرفین در توافق بر نوع ارتباط................................................................................................ 74

گفتار چهارم : تعهدات طرفین در تغییر روش مکاتبات............................................................................................. 74

گفتار پنجم : لزوم دادن ارجاع در اسناد الکترونیکی...................................................................................................75

گفتار ششم : تعهدات طرفین در اسناد الکترونیکی ارسال شده................................................................................77

گفتار هفتم : تعهدات طرفین در اسناد الکترونیکی ارسال شده بصورت اشتباه.....................................................79

گفتار هشتم : اصل استقلال اسناد الکترونیکی در تعهدات طرفین..........................................................................80

مبحث دوم : استفاده طرفین از حقوق ناشی از سند الکترونیکی............................................................................ 81

مبحث سوم : لزوم تصدیق دریافت سند الکترونیکی و تعهدات ناشی از آن..........................................................83

مبحث چهارم : تعهدات طرفین ناشی از شرایط ، زمان و مکان ارسال و دریافت سند الکترونیکی................. 89

گفتار اول : سند الکترونیکی ارسال شده....................................................................................................................... 89

گفتار دوم : زمان دریافت سند الکترونیکی................................................................................................................ 90

گفتار سوم : مکان ارسال و دریافت سند الکترونیکی ............................................................................................. 92

مبحث پنجم : تعهدات ارائه دهندگان کالا در بستر مبادلات الکترونیکی............................................................. 95

گفتار اول : حق انصراف ( فسخ ) معامله از راه دور.................................................................................................. 99

گفتار دوم : اثبات اعلام موارد قانونی به مصرف کننده.......................................................................................... 105

مبحث ششم : تعهدات ارائه دهندگان کالا یا خدمات در قواعد تبلیغ در بستر مبادلات الکترونیکی............107

ح

عنوان صفحه

گفتار اول : تدلیس در تبلیغات.................................................................................................................................... 108

گفتار دوم : تعهدات و وظایف ارائه کننده خدمات در تبلیغ.................................................................................. 110

مبحث هفتم : تعهدات طرفین در حمایت از داده پیامهای شخصی.................................................................... 112

نتیجه و پیشنهاد............................................................................................................................................................. 115

منابع.................................................................................................................................................................................. 121