
بررسی شرایط و خصوصیات اجتماعی و فرهنگی زنان بزهکار مشهد با تاکید بر عوامل اجتماعی اقتصادی فرهنگی و خانواده
چکیده:
مسئلة جرم و بزهكاري، كه در پي مسائل و مشكلات اجتماعي نظير فقر و بيكار ي و بحران هاي اقتصادي و اجتماعي و دگرگوني در قوانين و الگوهاي اجتماعي و خلاصه برهم خوردن تعادل در نظم اجتماعي پديد مي آيد منحصر به مردان نيست، بلكه زنان نيز از صدمات اين مشكلات اجتماعي مصون نيستند و زندگي آنان، به سبب ابعاد نقش ها و مسئوليت هايشان كه با توجه به ساختار طبقاتي آنان شكل مي گيرد، دست خوش بحران و نابساماني مي شود. روش تحقيق در اين مطالعه توصيفي تبييني و با استفاده از ابزار پرسش نامه و مصاحبة حضوري با زنان مجرم زندان مشهد با هدف شناخت ابعاد اجتماعي، اقتصادي ، و فرهنگي شرايطي است كه مجموعاً زمينة كجروي و ارتكاب جرايم را در ميان آنان مساعد مي كند. به عبارت دیگر عواملي مانند شرايط اجتماعي، اقتصادي، و فرهنگي خانوادگي، با ايجاد زمينه هاي مستعد، مي توانند در گرايش زنان به ارتكاب جرم و بزهكاري در واكنش به شرايط اجتماعي، نقش مؤثري ايفا كنند. مقدمه: الف ) بیان مسئله: از آن جا كه اكثريت درخور توجهي از جرايم گزارش شدة زنان جرايم مالي اند، محققان انگيزة جرايم زنان را عمدتاً اقتصادي ذكر مي كنند و در تحقيقات خود به همبستگي كلي ميان نيازهاي اقتصادي و جرم اشاره دارند و ارتكاب جرم را راه حلي اقتصادي براي زنان فقير مي شمارند. وسعت گرفتن دامنة دستگيري زنان به جرم كلاهبرداري و سرقت را نيز نتيجة بدتر شدن اوضاع اقتصادي آنان و تبعيض هاي جنسي در سطوح پايين اقتصادي عنوان مي كنند. حال آن كه با مروري بر تحقيقات انجام شده ، مي توان دريافت كه براي كجروي زنان ، علاوه بر عامل اقتصادي كه خود ريشه در ساخت نظام اجتماعي دارد، بايد به تأثير وضعيت خانواده نيز اشاره كرد. شرايطي از قبيل وضع خانوادگي نابسامان در دوران كودكي، روابط و مناسبات خانوادگي پرتنش، ازدواج ها ي زودرس، و زندگي در كنار همسري بزهكار. به اين ترتيب، با توجه به وظايف خانواده در تأمين منابع مادي و عاطفي فرزندان از يك سو، و تأثير دوام و استحكام خانواده در آرامش رواني افراد خانواده از سوي ديگر، به تحقيقي ميداني در خصوص تأثير ناامني رواني و اقتصادي خانواده در آسيب شناسي خانواده پرداختيم و تحليلي از مسئلة جرم و بزهكاري در محيط اقتصادي، اجتماعي، و فرهنگي جامعه با توجه به اهميت روابط اجتماعي در بروز اين پديدة اجتماعي ارائه داديم. نقش ها و كاركردهاي زندان زنان بيانگر آن است كه عليرغم اينكه يك نظام كنترل رسمي مبتني بر قوانين جنايي و مجازات زندان براي حفظ نظم اجتماعي ضروري است ، ولي اصلاح و بازپروري از اهميت ويژه اي برخوردار است . اين پژوهش جرايم زنان را بطور كلي مورد بررسي قرار داده و زندان زنان و نقش آن در جامعه پذيري زنان مختلف و كاركردهاي منفي مجازات زندان و ضرورت به كارگيري روشهاي جايگزين زندان با هدف اصلاح و بازپروري را مورد بررسي قرار داده است . ب)سابقه تحقیق سابقة تحقيق در زمينة آسيبهاي اجتماعي در خصوص زنان در ايران چندان طولاني نيست و مراجعه به كتاب شناسي ها و مقاله نامه هاي موضوعي نشان مي دهد كه تحقيقات در مسئلة جرم و بزهكاري زنان چندان مورد توجه محققان نبوده است. حال آ نكه، بسياري از صاحب نظران بر آناند كه زنان امروز بيش از گذشته فرصت ارتكاب جرم پيدا مي كنند، زيرا شمار بيش تري از آنان شاغل اند و از آزادي بيشتري برخوردارند و كمتر از گذشته به خانه وابستگي دارند؛ از طرف ديگر، بسياري از زنان مسئوليت اصلي خانواده را بر دوش دارند، مسئوليتي كه در گذشته به طور سنتي بر عهدة مردان بوده است. پ)اهداف و کاربردهای تحقیق هدف كلي در اين پژوهش شناخت شرايط و خصوصيات اجتماعي و فرهنگي زنان بزهكار و مجرم مشهد با تأكيد بر سه شاخص كلي خانواده، محيط اجتماعي، و اوضاع اقتصادي با مطالعة زنان مجرم در زندان مشهد است. هدف هاي جزئي شناسايي چگونگي تأثير عوامل زير در ارتكاب جرم است: روابط نامناسب خانوادگي، ارتباط با افراد خلاف كار در محل سكونت و به طور كلي محيط اجتماعي، مشكلات اقتصادي و مالي، و فقدان امكانات مناسب براي گذران اوقات فراغت. ت )پرسش های تحقیق براي دستیابی به پاسخ پرسش اصلی مبنی بر این که دلایل ارتکاب جرم در میان مراجعان مراکز اورژانس اجتماعی و زندان زنان شهرستان مشهد ، کدامند، پرسشهاي فرعی زیر مطرح شدند. 1. ویژگیهاي خانوادگی مراجعان مجرم و در معرض جرم چگونه است؟ 2. ویژگیهاي شخصیتی و فردي مراجعان مجرم و در معرض جرم چگونه است؟ 3. ویژگیهاي فرهنگی مراجعان مجرم و در معرض جرم چگونه است؟ 4. ویژگیهاي اقتصادي مراجعان مجرم و در معرض جرم چگونه است؟ 5. مسائل بومی و جغرافیایی چه نقشی در بروز و ترویج جرم دارند؟ ث) فرضیه ها ی تحقیق 1. بیشترین فراوانی آسیب در روابط مورد بررسی مربوط به خشونت و آزار خانواده و روابط خانوادگی آسیب زا و جو متشنج و اعتیاد در میان اعضای خانواده است.. 2. بیشترین فراوانی در ویژگی روانی بزهکاران مربوط به افسردگی ،اختلال روانی ،جنسی ،جسمی و خود کم بینی و عدم اعتماد به نفس است. 3. سطح سواد و میزان تحصیلات والدین نقش موثری در بزهکاری یا عدم بزهکاری زنان ایفا می کند. 4. در آمد پایین و بیکاری سرپرست خانوار در 98.6 درصد مددجویانی که مشکل اقتصادی دارند وجود دارد. 5. بیکاری زنان به دلیل مشکلات بومی و محرومیت و تعصب جنسیتی در 100 درصد موارد به چشم می خورد. ج )روش تحقیق روش تحقيق توصيفي تبييني است و در گردآوري اطلاعات نيز، از تكنيك هاي مراجعه به اسناد و مدارك، پرسشنامه، و همچنين مصاحبه با زنان زنداني استفاده شده است. چ)ساختار تحقیق این تحقیق شامل مقدمه است که به بیان موضوع،سابقه تحقیق ،اهداف و کاربردهای تحقیق،پرسشهای تحقیق،فرضیه ها، روش و ساختار تحقیق می پردازد .مطالب تحقیق در 2 فصل تشریح و بررسی گردید .فصل اول شامل 3 مبحث میباشد .مبحث اول شامل دو گفتار:1-واژه شناسی و 2-اهمیت و پیشینه بزهکاری زنان.مبحث دوم شامل دو گفتار 1-ویژگی بزهکاری زنان و 2-رویکردها که شامل رویکرد کلاسیک و انتقادی و فمینیستی می باشد. مبحث سوم هم شامل دو گفتار است .1-انواع خانواده و تعریف آن 2- کارکردهای خانواده فصل دوم شامل مبحث اول :روش شناسی تحقیق است که به 2 مبحث تقسیم می شود مبحث نخست نیز شامل 3 گفتار است 1-جامعه و نمونه آماری 2-ابزارهای اندازه گیری 3-یافته های تحقیق در مبحث دوم به تجزیه و تحلیل داده ها می پردازیم و در گفتار دوم آن مختصات داده ها از قبیل ویژگیهای خانوادگی ،ویژگیهای روانی ،ویژگیهای فرهنگی،ویژگیهای اقتصادی و ویژگیهای بومی بزهکاران مورد بررسی قرار می گیرد. فصل نخست: مبانی نظری با توجه به هر یک از پرسش هاي مطرح شده در موضوع پژوهش، در زیر به چند دیدگاه اشاره می شود. سپس مروري اجمالی بر مطالعات مربوط به جرم و آسیب ها ي اجتماعی خواهیم داشت. مبحث نخست :نظریه هایی در رابطه با بزهکاری زنان در خصوص ویژگی هاي خانوادگی می توان به نظریه هاي زیر اشاره کرد: براساس نظریۀ فمینیستی جامعه پذیري جنسیتی هگن، نقشۀهاي ویژة دو جنس در خانواده به کودکان منتقل می شود و این جریان جامعه پذیري بر مسالۀ جرم هم اثر می گذارد . براساس نظریۀ فمینیستی کنترل، مردان داراي آزادي بیشتري در فعالیت هاي پرمخاطره هستند و در مقابل زنان بیشتر از مردان کنترل می شوند. به علاوه خشونتی که مردان در منزل و خارج از منزل بروز می دهند، بر کنترل زنان تأثیر دارد و باعث فقدان فرصتی برابر با مردان براي ارتکاب جرم در بین آنان می شود . در خصوص ویژگی هاي شخصی و روانی می توان به نظریه هاي زیر اشاره کرد : براساس نظریۀ کنترل عاطفی، نگرش افراد به هویت ها، رفتارها، محیط و احساسات و هیجانات با رفتار بین شخصی ارتباط دارد. نیروهاي زیرین جامعه با ایجاد شکاف ، جدایی و تحمیل انزواي اجتماعی در تداوم فرودستی و نرخ بالاي جرم در طبقات فرودست نقش دارند . همچنین براساس نظریۀ یادگیري و نقش، کج رفتاري نتیجۀ یادگیري ناهنجاري ها و ضد ارزش ها در چارچوب خرده فرهنگ ها ي انحرافی است . موریس در نظریه فمینیستی یادگیري و نقش فرض کرد که آنچه منجر به بزهکاري در دختران می شود ، وجود موانعی براي ابقاي روابط محبت آمیز و مثبت است . میلک من در نظریه فمینیستی انگ زنی، خاطر نشان می کند که هواداران نظریه انگ زنی مثلا روسپیان را به صورتی کلیشه اي و بیشتر از چشم "پااندازها" ترسیم کرده اند تا از راه ادراك هاي شخصی خودشان. لیز در بررسی هاي خود دربارة دختران نوجوان، نحوة انگ زدن مردان و زنان به زنان جوان دیگر را یکی از ساز و کارهاي پرقدرت کنترل اجتماعی معرفی می کند. به گفتۀ لونارد در چارچوب نظریۀ انگ زنی این امکان نیز وجود خواهد داشت که واکنش جامعه در قبال زنان بزهکار و نحوة تأثیر این واکنش بر شناختی که آنان از خود دارند، بررسی شود . در خصوص ویژگی هاي فرهنگی در این مطالعه از نظریه هاي زیر استفاده شده است : براساس نظریۀ انتقال فرهنگی ساترلند، براي اینکه شخصی جنایتکار شود، نخست باید بیاموزد چگونه وارد گروه هاي خلاف کار شود، چگونه خود را در این گروه ها تثبیت کند و خواسته هاي آنان را بدون نه گفتن و اندیشه دربارة عواقب آنها انجام دهد . در باب روسپیگري به این نتیجه رسید که: توضیح علت روسپی گري زنان ادامۀ توضیح علل سرکوب و استثمار آنان در جامعۀ مردسالار است. به گفتۀ او، اغلب زنان و دختران به دلیل ناتوانی بالقوه در کسب درآمد مکفی ، کاهش فرصت شغلی و نبود مستمري بهزیستی به فحشا روي می آورند. اینان همواره با این خطر مواجه اند که تحت تعقیب پلیس و استثمار پااندازها قرار گیرند. در حالی که آنان که از روسپی ها سود می برند، همواره آزاد می مانند تا از زنان روسپی بهره کشی کنند ، زیرا جایگاهی که در قانون و در اقتصاد دارند، هر روز رو به افزایش است . کرکوویچ و جیوردانو در سال 1979 مطالعه اي انجام دادند که شامل گروهی از زنان 29-17 ساله بود. یافته هاي آنها نشان داد، زنانی که اعتقاد داشتند زنان باید وارد نیروي کار کشور شوند و درصدي از این نیرو را به خود اختصاص دهند و نقش زنان را الزاماً خانه داري یا مادر بودن نمی دانستند، کمتر مرتکب جنایت شده بودند . در خصوص ویژگی هاي اقتصادي می توان به نظریه هاي زیر اشاره کرد: از نظر دارندورف، شهروند و شهروندي پویاترین مفهوم اجتماعی دنیاي مدرن است که مجموعۀ بزرگتري از تفاوت ها را مطرح می کنند: حقوق رسمی و حقوقی به مالکیت فرد شهروند در می آید و البته دومی حقوق قابل اجرا و داراي نتایج معلوم است. حقوق شهروندي خود به خود به اشکال گوناگون در جامعه تقسیم می شود ، اعم از حقوق اجتماعی، فرهنگی، اقتصادي و مدنی و مانند آن. هر یک از اشکال فوق به بخش خاصی از نیازها و ملزومات زندگی فرد در یک نظام سیاسی حقوقی وابسته است . گیدنز حقوق شهروندي از نوع اجتماعی را مربوط به حوز ة امتیازات و در جامعه شامل برخورداري از خدمات، آزادي ها و نیز رفاه اجتماعی می داند. این حقوق به حق طبیعی افراد براي بهر ه مند شدن از کمینه استاندارد رفاه اقتصادي و امنیت مربوط می شود. این حقوق شامل حقوقی مانند مزایاي بهداشتی و درمانی تأمین اجتماعی و در صورت بیکاري، پرداخت حداقل دستمزد است. کلوارد و اوهلین براساس نظریۀ عدم انسجام معتقدند، انتخاب براي تصدي مشاغل گاهی وابسته به عوامل خارج از شایستگی افراد است. در این مطالعه، نظریه هاي براي بررسی ویژگی هاي بومی مورد استفادة قرار گرفته اند : بر اساس نظریۀ بومشناسی انسانی، شرایط جغرافیایی تعیین کنندة شیوة زندگی و فرهنگ آدمی است. نظریۀ بومشناسی فرهنگی تاثیر محیط بر فرهنگ را مطالعه می کند (مثلا چگونگی اثر آب ، هوا و منابع طبیعی بر فرهنگ). به عقیده بومشناسان فرهنگی، شیوه هاي انطباق با محیط فیزیکی از ویژگی هاي ، فرهنگ است و تنها در چارچوب چنین انطباقی است که می توان فرهنگ را درك کرد . مبحث دوم : مفاهیم و درآمدی بر اهمیت و پیشینه بزهکاری زنان امروزه زنان هر قدري که در امور اجتماعي مشارکت بيشتري ميجويند به همان اندازه هم سهم برابري با مردان در امور مختلف به دست ميآورند و در نتيجه آمار جرايم آنها سير صعودي پيدا خواهد کرد. اگر در دورهاي توجه به بزهکار مهم تلقي ميشد و در دوره ديگر بزهديده توجه جرمشناسان را به خود جلب ميکرد، در سالهاي اخير توجه به جنسيت در مطالعات جرمشناسي بسيار حائز اهميت بوده است. از سوي ديگر نگرش جامعهشناختي که امور اجتماعي را در بزهکاري مؤثر ميدانست به يافته هاي جرم شناسان برمبناي تاثير مسئله جنسيت نزديکي بيشتري داشت؛ زيرا جايگاه زنان در جامعه و مسئله جنسيت بيشتر ساخته و پرداخته اين حوزه است. در همين راستا مقايسه جرايم زنان و مردان نشان ميدهد که برخي جرايم مختص جنس زن است يا حضور زنان در آن پررنگتر است. آمار جرايم جنايي در سالهاي اخيرنشان دهنده اين امراست که زنان در هنگام ارتکاب جرم تلاش ميکنند تا با استفاده از الگوهاي بزهکاري مردانه مرتکب جرايم خشونتآميز شوند. به طور کلي ميتوان گفت که گسترش آزاديهاي زنان در جامعه و افزايش اشتغال آنان و تضعيف کنترلهاي اجتماعي ازعواملي به شمار ميرود که زمينه افزايش بزهکاري زنان را فراهم کرده است گفتار نخست : واژه شناسی در بحث بزهکاری زنان عواملی همچون علل خانوادگی موثر هستند .برای اینکه بیشتر به با این عوامل آشنا شویم ابتدا تعریفی از هر کدام خواهیم داشت .ابتدا تعریف علل خانوادگی سپس تعریف بزهکاری زنان و در آخر تعریف خانواده. الف)علل خانوادگی منظور از علل خانوادگی در این تحقیق مجموعه عواملی است که زمینه ساز بزهکاری زنان در جامعه میباشد از جمله فقر اقتصادی ،سواد پایین فاختلاف والدین یا خاواده گسسته و ... خانواده اصلی ترین نقش را در تربیت فرزندان دارد. یك خانواده سالم خانواده ای است كه همه امور و فعالیت های آن منطبق با موازین و معیارهای حاكم بر جامعه باشد. یافته های تحقیقات حاكی از آنند كه ۴۴ درصد بزهكاران جامعه ما در خانواده های بی بند و بار زندگی می كرده اند. بی توجهی والدین به تربیت فرزندان عواقب وخیمی در آینده فرزندان به دنبال خواهد داشت. نوع شغل پدر و مادر، وضعیت مسكن، كثرت یا قلّت اولاد، همسایگان، ساكنان دیگر منزل، ویژگی های اخلاقی پدر و مادر، نحوه رفتار با كودكان، طلاق، وجود ناپدری و نامادری، تعدد ازدواج، فرهنگ خاص حاكم بر خانواده، میزان تحصیلات والدین، پدرسالاری یا مادرسالاری، وضع اقتصادی خانواده، از هم پاشیدگی و سردی خانواده، جدایی والدین و عدم پیوستگی اعضای خانواده، و سست بودن اركان خانواده از عوامل مهمی می باشند كه زمینه انحراف و كجروی را در فرد ایجاد می نمایند. تحقیقات نشان می دهند كه زنان بزهکار بیش از زنان دیگر به خانواده های از هم پاشیده و بی ثبات تعلّق دارند. امروزه نهاد خانواده در غرب از جایگاه اصلی خود دور شده است. به هم خوردن نظم خانوادگی، سست شدن پایه این نهاد اساسی، شانه خالی كردن جوانان از قبول مسئولیت ازدواج، منفور شدن مادری، كاهش علاقه پدر و مادر و به ویژه مادر به فرزندان، جانشین شدن هوس های سطحی به جای عشق، و افزایش طلاق، سبب گردیده اند كه در این جوامع، نهاد خانواده كاركرد خود را در مورد كنترل آسیب های اجتماعی از دست بدهد. اما در جامعه ما كه یك جامعه اسلامی است و تعالیم اسلامی ارزش های خانوادگی را به بهترین وجه بیان كرده و مورد تأكید قرار داده است، نباید شاهد سست شدن پایه های خانواده باشیم. به طوری كه بیش از چهار هزار دستورالعمل به صورت مستقیم درباره خانواده و ارزش های حاكم بر آن از طرف معصومان بیان شده است. در نتیجه پژوهشی كه از ۸۰۰ كودك بزهكار به عمل آمده، معلوم شد كه ۶۵ درصد مادرانشان طلاق گرفته یا در حال جدایی بوده اند. بررسی دیگر نشان می دهد كه ۸۸ درصد كودكان مجرم دارای پدر و مادری بوده اند كه از هم جدا زندگی كرده و بین آن ها اختلاف نظر و ستیزه وجود داشته است. در ذیل به برخی عوامل زمینه ساز بزهکاری زنان در خانواده اشاره می گردد: بسیاری از صاحب نظران در مسئله بزهكاری، كمبود محبت و ضعف عاطفی را ریشه اصلی جرم و انحراف دانسته اند. تحقیقی از غرب درباره بزهكاران نشان داده است كه ۹۱ درصد مجرمان در ارتباط با جرم به نحوی دچار مشكل عاطفی بوده اند. فرد در خانواده زمانی كه نیازهای عاطفی اش برآورده نشود، مجبور می شود دست نیاز به سوی دیگران دراز نماید. در این زمان است كه شكارچیان از این موقعیت ها سوء استفاده می كنند و با ارتباط عاطفی دروغین افراد را به سوی انحراف می كشانند. زیاده روی در محبت نیز خود مانند كمبود محبت اثر منفی بر تربیت فرزندان دارد، به نحوی كه فرزند همیشه متكی به پدر و مادر می باشد و هیچ گاه احساس استقلال و بزرگمنشی نخواهد كرد. زمانی كه چنین فردی وارد جامعه شود و در این موقعیت از محبت های پدر و مادر به دور باشد، احساس كینه و عقده جویی می نماید و برای جبران این مسئله دست به هر خلافی خواهد زد. این مسئله نیز یكی دیگر از مواردی است كه فرد در خانواده احساس حقارت و حسادت می نماید. توجه نكردن به این امر خود می تواند زمینه بزهکاری در اعضای خانواده را ایجاد نماید. همان گونه كه آزادی بی حد و حصر منجر به گرایش فرد به انحرافات اجتماعی می شود، محدود بودن نیز می تواند عامل گرایش فرد به انحرافات اجتماعی باشد; زیرا از سویی، محدود بودن منجر به فعال شدن حس كنجكاوی فرد و از سوی دیگر، منجر به بروز مشكلات عاطفی می شود. كنترل بیش از حدّ فرزندان سبب می شود كه فرد وابسته به كنترل خارجی (زور) باشد; یعنی تا زمانی كه از طریق اعمال زور رفتارش تحت كنترل است دست به عمل منحرفانه نمی زند، اما به محض اینكه كنترل والدین ضعیف شود و یا والدین به دلیل اشتغالات فرصت كنترل را نداشته باشند، خود را رها می یابد و به رفتارهای انحراف آمیز روی می آورد; زیرا از كودكی حس كنترل درونی (وجدان) او خاموش بوده و همیشه به كنترل خارجی و احتمالا زور وابسته بوده است. در خانواده هایی كه رفاه و درآمد اقتصادی زیاد است، روابط انسانی بر اثر كثرت كار و یا سرگرمی ضعیف می گردد. ضعف روابط انسانی نیز به نوبه خود عامل مساعدی برای كشش فرد به انحراف است. بهترین دلیل این مدعا افزایش روزانه درصد معتادان در جوامع صنعتی غرب است كه با رشد صنعت، روابط انسانی ضعیف تر می گردد. همچنین افرادی كه درآمد بیش از حد دارند موقعیت و زمینه مساعدتری برای شركت در كلوپ های شبانه و یا تفریحات متنوع در داخل یا خارج از كشور دارند و بدیهی است كه این قبیل امكانات و تفریحات، زمینه را برای انحراف و بزهکاری زنان بسیار مساعد می نماید. خداوند در قرآن كریم، رفاه طلبی و "اسراف" را به شدت مورد حمله و نكوهش قرار می دهد و آن را عامل مستقیم در ایجاد طغیان، فساد و ظلم و كژی ها معرفی می نماید. همچنین در متون دینی آمده است كه رفاه طلبی و زندگی مرفّهانه سبب طغیان در برابر خداوند، سیطره شهوات بر انسان، همراهی با ظالمان، فاسقان و كافران، لذت گرایی، غرق شدن در كامیابی ها و نیز اقدام به كجروی ها می شود. پیامبر اكرم (صلی الله علیه وآله) در فرازی می فرمایند: من از ثروت بیش از حد، بیش از فقر برای شما هراسان هستم و آن را موجب هلاكت و سقوط می دانم، و نیز امام علی(علیه السلام) فزونی ثروت را مایه هلاكت، طغیان و فنا دانسته است.» ز. بی سوادی یا كم سوادی والدین: تحصیلات پایین یا بی سوادی نقش مهمی در فرهنگ عمومی جامعه و همچنین در حریم خانواده و تربیت فرزندان دارد. بی سوادی و كم سوادی عامل بسیاری از مسائل، مشكلات، نارسایی های اجتماعی و انحرافات است. روشن است كه پدر و مادر باسواد بسیار بهتر و با دید باز نسبت به دنیای پیرامون، مسائل و مشكلات خانواده را حل می كنند. والدین تحصیل كرده با روش های علمی و منطقی می توانند فرزندان را كنترل نمایند. آنان اغلب به دلیل آگاهی و شناخت مسائل و نیاز زندگی خود، شرایط مادی و معنوی و عاطفی مناسبی را برای فرزندان ایجاد می كنند. حال آنكه، بی سوادی والدین منجر به مسائلی از قبیل: روش های غیرمنطقی در تربیت فرزندان، پی نبردن به نیازهای روانی فرزندان، نپذیرفتن تغییرات در نگرش های جوانان و تأكید بر روش ها و اعتقادات سنّتی خود می شود كه تمامی این مسائل موجب می گردند فرد نوعی احساس تنهایی و كمبود نماید و در نتیجه، در پی یافتن همدرد و همدل، به هر شخص و هر موادی روی آورد. غالب تحقیقات نشان می دهند كه بیشتر زنان و دختران بزهکار، والدینشان بی سواد و كم سوادند. «پدرِ ۶۴ درصد این زنان و مادرِ ۸۳ درصد آن ها بی سواد می باشند و علاوه بر آن، ۵۱ درصد........... -رویکرد روانشناختی لومبروزو و فررو حضور کم و نامحسوس زن در بزهکاری را در ویژگی های شخصیتی ـ روانی زن بررسی کرده اند . از جمله : الف) هوش و استعداد کمتر نسبت به مردان ب) فقدان خلاقیت و نوآوری به دلیل کمی IQ و کمی کارکرد مغز پ) بالا بودن درجه اخلاقی آنها نسبت به مردان ؛ رعایت اخلاق در زنان ذاتی است و زنان بیشتر اخلاقی هستند و این ترمزي در برابر جرم است است . ت) خصوصیات محافظه کاری و ریسک ناپذیری ث) منفعل بودن ج) فرمانپذیر و مطیع و اطاعت پذیر بودن (زنان بیشتر واکنشي هستند و در امور کنشي حضور ندارند) در این چارچوب آقای گینبز در سال 1986 در کتاب «عوامل فرهنگی . بزهکاران» در ادامه نظریات سمبروزو دو دسته غریزه را مطرح می کند ؛ 1 ـ غرایز قدرت با خصوصیات تند خویی ، اعتیاد به نفس ، کنجکاوی ، شادی ، قدرت جنسی و … . 2 ـ غرایز ضعف با خصوصیات ترس ، منفعل بودن ، غم و اندوه ، لطافت و فرمانپذیری و آسیب پذیر بودن . زنان دارای غرایز ضعف (بی توانی) می باشند پس کمتر بزهکارند و بیشتر بزهدیده اند . بررسی های نوین این رویکرد در پژوهش های کاسپی و مافیت نشان می دهد خشم ، اضطراب ، بی ثباتی شخصیتی ، عواطف منفی از عوامل مرتبط و مستعد کننده رفتار بزهکارانه است و افرادی با خصوصیات ذکر شده در مقایسه با افراد معمولی بیشتر در خطر بروز رفتار.................................... گفتار سوم : یافته های تحقیق در این تحقیق تلاش شد با استناد به مشکلات موجود، نارضایتی پدید آمده از آسیب ها و اهمیت آنها،به ویژه به مواردي اشاره شود - عوامل بومی اثرگذار بر ارتکاب جرم - که جاي آن در تحقیقات دیگر خالی است یا به هر دلیل شناسایی نشده اند. بررسی نتایج در حوزة تحلیل اسنادي و محتواي داده ها انجام پذیرفت. به دلیل نوع ابزار و شرایط و حساسیت هاي خاص جامعۀ پژوهش، مدت زمان زیادي صرف جمع آوري اطلاعات مربوط به مصاحبه و مشاهده شد. الف)نتایج توصیفی متغیرها 1-متغیرهای مستقل متغير مستقل متغيري است كه در پژوهشهاي تجربي به وسيله پژوهشگر دستكاري ميشود تا تاثير( يا رابطه) آن بر روي پديده ديگري بررسي شود. بر اساس تحقیق صورت پذیرفته عدم نظارت والدین بر فرزندان ، طلاق و جدایی و اعتیاد آنان تاثیر مستقیمی بر گرایش فرزندان به انجام رفتارهای بزهکارانه دارد . 2-متغیرهای وابسته متغير وابسته، متغيري است كه تأثير (يا رابطه) متغير مستقل بر آن مورد بررسي قرار ميگيرد. به عبارت ديگر پژوهشگر با دستكاري متغير مستقل درصدد آن است كه تغييرات حاصل را بر متغير وابسته مطالعه نمايد. در این تحقیق مصرف مواد مخدر فرزندان متاثر از اعتیاد والدین بوده و فرار از منزل نیز متاثر از عدم نظارت والدین بر رفتار آنان است و همچنین عدم ثبات و آرامش روحی و روانی فرزندان به دلیل تنشهای والدین با یکدیگر و نهایتا جدایی آنان است .
جهت کپی مطلب از ctrl+A استفاده نمایید نماید
|